Ontdek hier allerlei weetjes over deze boeiende vis. Wist je bijvoorbeeld dat er verschillende soorten bestaan? Dat ze zo snel zijn? En dat er heel wat misverstanden over bestaan?
Wetenschappelijke naam: Thunnus spp., Neothunnus spp., Katsuwonus pelamis.
Snelheid: tot 80 km/u
Grootte: 100 cm (voor sommige soorten tot 450 cm mogelijk)
Gewicht: 30 kg tot 200 kg (voor sommige soorten tot 700 kg mogelijk)
Soorten tonijn
Onder de verzamelnaam tonijn vind je verschillende soorten oceaanvissen uit de familie van makrelen (Scombridae), straalvinnige vissen uit de orde van baarsachtigen. In het bijzonder worden de soorten van het geslacht Thunnus tot de tonijnen gerekend. Daartoe behoren meerdere soorten:
- Witte tonijn (of langvin tonijn, Thunnus alalunga)
- Zuidelijke en noordelijke Pacifische blauwvintonijn (Thunnus maccoyii en Thunnus orientalis)
- De Atlantische Blauwvintonijn (ook wel rode tonijn genoemd, Thunnus thynnus)
- Geelvintonijn (Thunnus albacares)
- Zwartvintonijn (Thunnus atlanticus)
- Grootoogtonijn (Thunnus obesus)
- Langstaart tonijn (Thunnus tonggol)
Er bestaat soms ook nogal wat verwarring over de verschillende types, door een niet altijd consistente benaming. Bijvoorbeeld: de geelvin, zwartvin en langstaart behoren tot het subtype Neothunnus, wat zich niet weerspiegelt in de Latijnse namen. De tonijn die in het Engels albacore tuna wordt genoemd, is de witte tonijn.
Daarnaast zijn er ook soorten die je onder verschillende benamingen in de winkelrekken of bij vishandelaren vindt. Zoals de skipjack (Katsuwonus pelamis), ook bekend onder de naam bonito. Je vindt deze vaak in de conservenafdeling van supermarkten terug onder nog een andere naam: Gestreepte tonijn, hoewel het strikt genomen een makreel is.
Deze voorbeelden tonen aan dat het niet eenvoudig is om de verschillende soorten goed te benoemen, laat staan ze als consument van elkaar te onderscheiden.
Wordt tonijn bedreigd door overbevissing?
De tonijnvisserij wordt om verschillende redenen zeer kritisch bekeken. De natuurlijke populaties van veel tonijnsoorten zijn al overbevist of worden bedreigd door overbevissing. De blauwvintonijn is het meest bedreigd, vooral in de Grote (ofwel Stille) Oceaan. Natuurorganisaties hebben herhaaldelijk om een moratorium gevraagd. In de Atlantische Oceaan was de blauwvintonijnstand ook heel kritisch maar daar is hij goed aan het herstellen omdat er strenge beheermaatregelen zijn genomen. Andere tonijnsoorten zijn minder bedreigd dan blauwvin. Met een aantal bestanden gaat het goed. Die zijn inmiddels grotendeels MSC gecertificeerd.
Anderzijds vormen sommige vismethoden een groot probleem met ongewenste bijvangst van dolfijnen en andere bedreigde soorten zoals roggen, haaien en zeeschildpadden.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is tonijn niet helemaal taboe voor de consument. Momenteel vind je witte tonijn, geelvintonijn en skipjack met het MSC-keurmerk in Belgische supermarkten, wat betekent dat die afkomstig is van een visserij die duurzaam te werk gaat.
Rapporten en onderzoeken van MSC
Blik op Conserven 2021
Komen conservenmerken de Belgische consument tegemoet?
MSC Sustainable Tuna Handbook
De laatste ontwikkelingen op het gebied van duurzame tonijn vindt u in dit rapport.
/photo-by-jonas-jacobsson-on-unsplash8a1697bf4ab648f3b753ab49504b7639.tmb-medium500.jpg?Culture=nl&sfvrsn=b48a80c4_4)
Pelagische visserijen onder druk
De pelagische soorten staan onder hoge visserijdruk. Goed beheer is essentieel.
Hoe leeft tonijn?
Tonijn komt voor in tropische, subtropische en gematigde wateren.
Tonijnen worden vooral gekenmerkt door hun hoge snelheden (de naam is afgeleid van het Griekse woord voor haast of storm), die ze bereiken door zeer snelle bewegingen van de staartvin. Het zijn extreem snelle zwemmers, ook over langere tijd en ze leggen tijdens de tochten lange afstanden af. Om deze reden is het moeilijk om een specifiek vangstgebied aan een tonijnpopulatie toe te kennen.
Tonijnen zwemmen in grote groepen die bestaan uit vissen van dezelfde grootte. Ze zwemmen in de buurt van het wateroppervlak, maar voor de jacht duiken ze tot 500 m diep. Af en toe worden er zelfs grotere tonijnen op een diepte van meer dan 1500 m waargenomen. Daar vangen ze duikkrabben en inktvissen, waaruit ze zich voornamelijk voeden naast makrelen, haring en inktvissen.
De tropische tonijnsoorten paaien het hele jaar door in hun huidige leefgebied. Tonijn uit gematigde wateren verplaatst zich tijdens een bepaald paaiseizoen naar warmere wateren. Ze zijn zeer vruchtbaar, de vrouwtjes kunnen enkele miljoenen eieren leggen. De leider hierin is de blauwvintonijn, die tot tien miljoen eieren kan produceren. De populaties lopen nog steeds gevaar omdat er in het verleden te veel dieren illegaal zijn gevangen. Dankzij goed beheer heeft het bestand in de Middellandse Zee zich echter hersteld, zodat de vangsten daar momenteel weer omhoog kunnen.
Waar wordt tonijn gevangen?
