Je leest wel eens berichten in de media dat tonijn een bedreigde vissoort is. Misschien denk je dat je beter geen tonijn meer eet, maar de realiteit is iets genuanceerder. Er is voldoende tonijn die je wél met een gerust hart kunt kopen. Weten wélke tonijn je dan wel kan eten is niet altijd gemakkelijk. Het MSC keurmerk helpt je daarbij.
Wat weet de gemiddelde Belg over tonijn?
Het onafhankelijke peilingsbureau iVox voerde in opdracht van MSC een onderzoek uit naar de kennis van de consument over tonijn. Daar publiceerden we in 2019 dit persbericht over.
Uit het onderzoek blijkt dat een kwart van de bevraagden die aangeven geen tonijn te eten, dat doen omdat ze denken dat de vis met uitsterven bedreigd is. Wat dan weer het gevolg is van een gebrekkige kennis over tonijn: om te beginnen bestaat er niet één soort tonijn. Daar lees je op deze pagina meer over.
Als je dus bij het bekijken van de mythe filmpjes wat verder op deze pagina denkt dat je de enige bent met een vertroebelde blik op tonijn, stellen we je gerust. De gemiddelde Belg weet het ook allemaal niet zo goed meer.
Dat bewijst het filmpje van Maison Slash, 's lands rock-and-rollste lifestyle e-zine. Zij trokken de straat en interpelleerden jan met of zonder pet over hun kennis over tonijn.
De meest hardnekkige mythes
We maakten een aantal korte filmpjes waarvan we er graag hier al twee delen:
Wil je graag de andere mythes ontdekken? Surf dan naar ons YouTube kanaal.
Hoe geniet je met volle teugen en een gerust hart van een overheerlijke portie tonijn?
Hoe weet je of tonijn duurzaam is gevangen? Dat is niet eenvoudig, want tonijnvisserij en de tonijnketen zijn best gecompliceerd.
Kies voor duurzaam gevangen tonijn
De gezondheid van de vispopulaties is de start van elke duurzaamheidsbeoordeling. Dit staat in de kern van de MSC visserijstandaard. Maar of tonijn, of gelijk welke andere vis, nu echt duurzaam gevangen is, moeten we beoordelen op verschillende factoren.
Duurzaamheidsfactor #1: de visbestanden
Er zijn verschillende soorten tonijn, waarvan er vijf vaak verkocht worden: witte tonijn (albacore), blauwvintonijn, grootoogtonijn, gestreepte tonijn (skipjack) en geelvintonijn. In België vind je voornamelijk witte tonijn, gestreepte tonijn of geelvintonijn in de winkel of op restaurant.
Blauwvinbestanden staan het meest onder druk. En ook grootoogtonijn of geelvintonijn is soms problematisch. Met de witte tonijn gaat het een stuk beter. En ook de gestreepte tonijn of skipjack (ook wel bonito genoemd) is een soort die het goed doet.
Duurzaamheidsfactor #2: het vangstgebied
Tonijn komt voor in tropische, subtropische en gematigde wateren. Gespreid over de wereld zijn er voor elke soort verschillende bestanden die genetisch verschillen en die dus als los van elkaar kunnen worden beschouwd. Geelvintonijn uit de Indische oceaan is er bijvoorbeeld minder goed aan toe dan geelvintonijn uit delen van de Stille oceaan.
Neem eens een kijkje op de website van het ISSF om per soort te bekijken hoe bestanden er voor staan in de verschillende vangstgebieden.
Duurzaamheidsfactor #3: de vangstmethode
Er bestaan heel wat verschillende methoden om tonijn te vangen, gaande van longlines, over ringnetten (purse seines), drijfnetten tot simpelweg een hengel. En dat alles met of zonder lokvlotten. Deze verschillende vangstmethoden hebben allemaal een zeer verschillende impact op het mariene milieu.
Sommige vangstmethoden leiden tot grote hoeveelheden bijvangst, waarbij ook vaak zoogdieren worden gevangen. Andere vangstmethoden leiden minder of vrijwel niet tot bijvangst. Drijfnetten zijn vanwege hun grote impact verboden in Europa.
De MSC visserijstandaard sluit geen enkele legale vangstmethode a priori uit. Maar MSC-gecertificeerde visserijen moeten wel kunnen aantonen dat de invloed op het overige zeeleven beperkt is, en dat ook kunnen aantonen met concrete gegevens.
Duurzaamheidsfactor #4: internationale afspraken
Tonijn is een migrerende vissoort die enorme afstanden aflegt. Dat wil zeggen dat er internationale beheersafspraken moeten worden gemaakt, over landsgrenzen heen. Bij zulk beheer kunnen wel meer dan 20 landen betrokken zijn. Dat biedt de nodige uitdagingen, en de ervaring leert dat deze gezamenlijke beheersafspraken de ene keer beter worden gerespecteerd dan de andere.
Duurzaamheidsfactor #5: het traject van boot tot bord
Door de hoge handelswaarde van tonijn is er vaak sprake van illegale visserij (IUU, Illegal, Unreported and Unregulated fishery) en illegale praktijken in toeleveringsketens, waarbij tonijn van allerlei herkomst wordt vermengd.
Daarnaastwerkt de druk op de tonijnvisserij en de hoge marktwaarde ook vaak dwangarbeid in de hand. Een verhoogde transparantie in de gehele keten, van vangst, over verwerking tot levering aan de eindverkoper, is essentieel om de duurzaamheid van de tonijnindustrie en de geldende werkomstandigheden te verbeteren.
Daarom is traceerbaarheid van boot tot bord van belang: een traceerbaarheidssysteem is de beste methode om te voorkomen dat frauduleuze en illegale producten als gecertificeerd producten in de toeleveringsketen terechtkomen. Het helpt de consument te beschermen en de inspanningen van iedereen die hard werkt om onze oceanen gezond te houden te belonen.
De Traceerbaarheidsstandaard zorgt ervoor dat MSC gecertificeerde tonijn doorheen de hele toeleveringsketen gescheiden blijft van niet-gecertificeerde tonijn. Die standaard omvat een set specifieke eisen waardoor wordt voorkomen dat niet-duurzame tonijn, of een illegaal product als duurzaam wordt verkocht aan de eindconsument.
Kies voor tonijn met het MSC label
Het is niet meer dan logisch dat het als consument nagenoeg onmogelijk is om al deze informatie voor handen te hebben om een bewuste keuze te maken. Net daarom is het zo belangrijk te letten op het MSC-keurmerk: het label staat voor een product dat terug te brengen is tot een visserij die erkend werd volgens de MSC standaard. Daarbij worden alle bovenstaande aspecten jaarlijks door onafhankelijke auditeurs gecontroleerd.
