Noordzeegarnalen

De garnalensector is één van de laatste grote visserijen in Europa waarvoor nog geen door de overheid opgelegd vangstquotum geldt. Daarom is het opmerkelijk dat de garnalensector er zélf alles aan gedaan heeft om het MSC-keurmerk te behalen. MSC-certificering biedt de onafhankelijke bevestiging dat het garnalenbestand gezond is, goed wordt beheerd en dat er minimale invloed is op het overige zeeleven. Om het blauwe label te bemachtigen zijn de garnalenvissers zelf beperkende maatregelen overeengekomen. Garnalenvissers blijven nu vaker aan wal wanneer de vangsten onder een bepaald niveau geraken, en ze wijzen elkaar op de overeengekomen verantwoordelijkheden. Ook worden de mazen van de netten wijder, met als gevolg dat er grotere garnalen worden gevangen. Door lichte materialen voor de netten te gebruiken en kwetsbare natuurgebieden te vermijden, minimaliseert de visserij zijn impact op de zeebodem.  

95% van de garnalenvangst gecertificeerd

De garnalenvloot uit Duitsland, Denemarken en Nederland die onder het keurmerk van MSC mag vissen omvat 440 kotters. Deze garnalenkotters uit drie landen en vangen jaarlijks ongeveer 30.000 ton garnalen, ruim 95% van de totale garnalenvangst in de Noordzee. De Belgische garnalenvissers hebben destijds gekozen om niet deel te nemen aan het certificeringsproces. Zij passen dus ook de maatregelen uit het beheerplan in het kader van het MSC-certificaat niet toe, maar plukken wel de vruchten van de inspanningen van hun Noordelijke collega's. Garnalen gevangen door de Belgische garnalenvissers kunnen vandaag dus niet aangeboden worden met de onafhankelijke duurzaamheidsclaim van MSC. Maar wat niet is, kan nog komen. De MSC-standaard biedt een kader voor samenwerking, dat kan ook nog steeds mét de Belgische garnalenvissers.

Waarom doen de Belgen niet mee?

Uit gesprekken met de Belgische Rederscentrale begrijpen we dat de keuze om niet deel te nemen in het certificatieproces enkele redenen heeft gehad. 

Zo stelt de Rederscentrale zich openlijk de vraag of MSC-certificatie praktisch en financieel wel haalbaar is gezien de zeer grote variatie aan visserijactiviteiten (vissoorten en visserijgebieden). MSC erkent dat de volledige activiteit van de Belgische vloot (inclusief platvis visserijen en vangstgebieden buiten de Noordzee) in z’n geheel certificeren een complexe operatie kan zijn, waardoor kosten kunnen oplopen. Maar er bestaat geen enkele verplichting binnen de MSC standaard om een vloot in z’n geheel, met al z’n activiteiten te laten certificeren. Het is zinvoller om stapsgewijs te opereren. De Belgische garnalenvloot heeft in elk geval het voordeel dat hun activiteiten wat betreft schaal en geografische omvang minder complex zijn (beperkt aantal vissers, enkel actief in de Noordzee). Bovendien bestaat op basis van het huidige certificaat voor de Noordzeegarnaal een zeer gedegen kennisbasis, waar de beoordeling van de Belgische garnalenvissers op zou kunnen steunen. Certificatie van de garnalenvloot zou ook een startpunt kunnen zijn, waarna stap voor stap meer onderdelen van de Belgische vloot naar certificatie kunnen doorwerken. Zo is het ook bij andere Europese vloten (NL, DE, DK) gegaan. 

Daarnaast wordt gesteld dat het beheerplan dat binnen het certificaat voor de Noordzeegarnaal te veel werd afgestemd op vaartuigen die zelden of nooit andere activiteiten uitvoeren (i.e. vissen op andere soorten). Zelfs als dit zou kloppen, hoeft ook dit geen hinderpaal te zijn. Toetreden tot het certificaat wil in geen geval zeggen dat deze visserijen niets anders meer mogen doen dan garnalen vissen. Het gaat er om dat wanneer je op garnalen vist, dat dan ook het beheerplan wordt gerespecteerd. Natuurlijk zijn de volumes die de Belgische vloot aanlanden beperkt, waardoor zou kunnen gedacht worden dat hun bijdrage aan de totale visserijdruk niet echt een groot verschil maakt. Het tegendeel is echter waar. Vandaag profiteren de Belgische vissers mee van de inspanningen die door anderen worden gedaan. Dat is ook hun goed recht, MSC certificering is vrijwillig. Maar het beheerplan werd wel degelijk opgemaakt op basis van de capaciteit en visserijdruk die wordt vertegenwoordigd door de vissers die vandaag onder het certificaat vallen. Daarom is het zonde dat de Belgen destijds niet hebben deelgenomen aan het certificatieproces. Indien ze nu willen toetreden tot het certificaat zal er opnieuw een volledige beoordeling nodig zijn. Het schaalvoordeel dat destijds mogelijk was om kosten te drukken bestaat vandaag niet meer.

Belgische MSC-garnalen?

Bovenstaande maakt duidelijk dat er kanttekeningen dienen geplaatst te worden bij de keuze van de Vlaamse vissers om niet deel te nemen aan het garnalencertificaat. De MSC-standaard biedt meer flexibiliteit dan de Vlaamse visserijsector schijnt te geloven. MSC België wenst echter uitdrukkelijk de Vlaamse visserij uit te nodigen om lopende gesprekken verder te zetten en samen naar verduurzaming toe te werken. Het momentum in de garnalenvisserij is vandaag erg actueel. Het zou dus een geschikt moment zijn om hier samen op in te haken.

persbericht: Garnalensector verwerft MSC-keurmerk voor duurzame visserij