Nieuwsartikels

In samenwerking met Emma Ackerley

Overbevissing en bijvangst zijn een van de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit in onze oceanen. Visserijen over de hele wereld werken samen met wetenschappers, overheden en de visserijsector hard aan verbeteringen om de gevolgen hiervan te beperken. 

Zo spelen visserijen een sleutelrol bij het verzamelen van gegevens die de mariene biodiversiteit beter kunnen beschermen; van het in kaart brengen van de zeebodem voor de kwetsbare habitat tot het testen van innovatieve apparatuur om de bijvangst van wilde dieren te verminderen. 

Graag vertellen we hoe visserijen in het MSC-programma deze veranderingen al in hebben gezet: 

Visser haalt net met banana pingers naar binnen - © Fishtek Marine

1. Grote diversiteit aan verbeteringen

Begin 2021 publiceerde MSC het "rapport Stand in het Water" waaruit bleek dat zo'n 80% van de Nederlandse visserijen MSC-gecertificeerd is. Anno 2022 is dit ca. 53% door een tijdelijke schorsing van de MSC-certificaten van pelagische soorten als makreel en Atlantisch-Scandinavische haring. De Nederlandse visserijsector bestaat uit kustvisserij op bijvoorbeeld schaal- en schelpdieren, de bodem- ofwel demersale visserij in de Noordzee op bijvoorbeeld tong en schol, en de pelagische diepzeevisserij op o.a. haring. 

Wie een MSC-certificaat wil krijgen én houden, moet blijven werken aan verbeteringen. De Nederlandse vissers kregen de afgelopen 15 jaar ruim 100 verbeteropdrachten. De meeste condities (49) zijn gebaseerd op de status van de beviste bestanden, ofwel geen overbevissing. Ook veel condities (48) zijn gebaseerd op impact op het mariene ecosysteem minimaliseren, denk aan vermindering bijvangst en bodemberoering. De helft van de 100 verbeteringen is inmiddels gerealiseerd. 

Zo past de ene visserij zijn netten aan, een ander mijdt mosselbanken of belangrijke leefgebieden voor jonge vissen, vogels of zeehonden, een weer een ander onderzoekt hoe koudwaterkoraal kan worden beschermd of bijvangst van beschermde dieren zoals haaien lager kan - want die hebben we in de Noordzee. Er is al veel veranderd in en op het water, maar er staat ook nog een hoop te doen.

De Vlaamse visserijsector bestaat uit een kleine vloot die vooral platvis en andere demersale soorten opvist. We blijven ijveren om ook de Vlaamse vissers op termijn te betrekken in het MSC programma. Het OSF fonds van MSC kan daarbij mogelijks een belangrijke rol spelen. Het fonds voorziet financiële ondersteuning voor aanpassingen die visserijen moeten doorvoeren in hun actieplannen richting MSC certificatie. Vooralsnog is het OSF vooral gericht op kleinschalige visserijen in het globale Zuiden.

2. Bedreigde soorten identificeren via een smartphone-app van VisNed

Bij MSC-beoordelingen wordt niet alleen gekeken naar vissoorten, maar ook naar de habitats en ecosystemen en daar is nog veel in te ontdekken: Slechts een vijfde van de zeebodem is door wetenschappers in kaart is gebracht en is er nog veel onbekend over kwetsbare mariene habitats. 

De Deense Skagerrak en de Noorse diepzeegarnalenvisserij hebben in 2018 een gedragscode ingevoerd; alle vaartuigen werden verplicht gegevens te verstrekken over incidentele vangsten van bedreigde, met uitsterven bedreigde of beschermde soorten en eventuele interacties met bepaalde indicatorsoorten van kwetsbare habitats. Aan de hand van de gegevens is in kaart gebracht waar kwetsbare habitats voorkomen. Schepen kunnen deze gebieden nu vermijden.

Bovenstaande visserijen werken ook met de Nederlandse visserij VisNed samen in internationaal samenwerkingsverband van gezamenlijke demersale visserij in de Noordzee. Op initiatief van VisNed is een mobiele app ontwikkeld die vissers helpt bedreigde soorten te identificeren en te loggen als zij deze tegenkomen. Het project kreeg in 2020 50.000 pond toegekend via het MSC Ocean Stewardship Fund.

3. Een vermindering van 99% in bijvangst van schildpadden

De Australische Noordse garnalenvisserij, Northern Prawn, is gevestigd voor de noordkust van Australië en bestrijkt 771.000 vierkante kilometer tropische wateren. Sinds de jaren negentig is zij de drijvende kracht achter duurzaamheidsinitiatieven. Door het gebruikt van Turtle Exclusion Devices (TED's) heeft de visserij de bijvangst van schildpadden vrijwel geëlimineerd: het heeft een daling van 99% gerealiseerd. De TED's fungeren als sorteerroosters, zodat de garnalen kunnen worden bewaard terwijl de schilpadden ongedeerd de netten uit kunnen zwemmen. Het gebruik van TED's is slechts één manier waarop de visserij haar duurzaamheid heeft aangetoond en heeft bijgedragen aan het behalen van de MSC-certificering in 2012. 

Verder moedigt de visserij lokale ondernemers zoals Raptis Seafoods en Austral Fisheries aan om nieuwe bijvangstbeperkende voorzieningen te ontwikkelen, testen en implementeren, waardoor de bijvangst effectief met 44% is verminderd. 

4. 80% Vermindering bijvangst bruinvissen in de U.K.

Bij de beoordeling van visserijen aan de had van de MSC-visserijstandaard is een van de belangrijkste onderdelen hoe de activiteiten van de visserij het bredere ecosystemen kunnen beïnvloeden. De meeste visserijen die een certificering krijgen, krijgen vaak 'voorwaarden voor certificering'. Dit zijn verbeteringen die de visserij moeten doorvoeren, anders riskeert ze schorsing uit het MSC-programma. 

Tijdens de certificeringen van de Cornish heek kieuwnet kreeg de visser de voorwaarde opgelegd om een beheerstrategie te implementeren waarmee interactie met bedreigde of beschermde soorten wordt verminderd. Binnen twee jaar na de certificering slaagde de visserij erin om aan deze voorwaarde te voldoen door "pingers" (akoestische afschrikmiddelen) aan de netten te bevestigen, meer gegevens te verzamelen via visserijwaarnemers en te voldoen aan de wetgeving van de Europese Commissie. Door het gebruikt van pingers heeft de visserij de bijvangst van bruinvis met 80% verminderd en in 2019 meldde zij nul interacties met zeezoogdieren. Samen met de Cornwall Wildlife Trust en de Universiteit van Exeter draagt de visserij bij aan verder onderzoek. 

Banana pingers die gebruikt worden in de netten - © Fishtek Marine

"The Science We Need For The Ocean We Want"

De Verenigde Naties roepen op tot meer samenwerking en tot het delen van gegevens in de mariene sector en hebben daarom de jaren 2021 tot 2030 uitgeroepen tot de "Decade of Ocean Science for Sustainable Development". Het succes hiervan is afgestemd op het bereiken van de VN-doelen voor duurzame ontwikkeling (SDG's) tegen 2030. 

Het MSC-programma wordt door de VN als tool erkend in het behalen van SDG14. Tevens ondersteunt MSC - onder meer dankzij de hulp van de Nationale Postcode Loterij - duurzame ontwikkelingen op het Mondiale Zuiden en stimuleert duurzame innovatie in de visserij. Voorbeelden hiervan zien te zien op UN Decade of Ocean Science | Marine Stewardship Council (msc.org).