Nieuwsartikels

Alleen met wereldwijde samenwerking maken we het verschil

Op Wereld Oceanen dag (8 juni)  kunnen we bij MSC niet anders dan stilstaan bij het leven onder water. In tegenstelling tot het leven aan land, komen de meesten van ons niet dagelijks in aanraking met wat er onder het wateroppervlak gebeurt. Het is een wereld die we niet zien, en wellicht daardoor waarderen we deze te weinig. Onze oceanen staan er namelijk niet goed voor. Wat moeten we doen om onze oceanen terug te herstellen? 

Oceanen als motor van onze planeet

Het belang van gezonde oceanen kan je niet overschatten. Aangezien meer dan 70% van het aardoppervlak uit oceanen en zeeën bestaat, zijn ze een essentieel onderdeel van ons wereldecosysteem. Fytoplankton en mariene algen nemen enorme hoeveelheden CO2 op uit de atmosfeer en produceren bijna de helft van de zuurstof op aarde. Het oceaanwater zelf vormt ook een gigantische buffer voor CO2. Oceanen bevatten 80% van de biodiversiteit op aarde. Verzuring en vervuiling hypothekeren deze eigenschappen vandaag echter steeds meer.

Ook wat voeding en werkgelegenheid betreft, levert de oceaan onze samenleving heel wat op. Vis is met 500 miljard US dollar het meest verhandelde voedingswaar op aarde, onze oceanen geven meer dan drie miljard mensen dagelijks te eten. Maar ook die natuurlijke voedingsbron staat onder druk. 

Vandaag wordt 30% van de visbestanden wereldwijd nog steeds overbevist. Duurzaam beheer van wilde visbestanden is nochtans essentieel voor werkgelegenheid en voedselzekerheid. Naar schatting laten gezonde visbestanden tot 13% meer visvangst toe, wat gelijkstaat aan meer dan 80 miljard meer opbrengst voor visserijbedrijven en industrie. 

Herstel door wereldwijde samenwerking

In een recent artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Nature besluiten wetenschappers dat we tegen 2050 een aanzienlijk herstel van onze oceanen kunnen bewerkstelligen. Wat is daar volgens hen voor nodig? Financieel engagement en internationale samenwerking tussen overheden, bevolkingen en commerciële bedrijven. Belangrijke elementen waar deze partijen op moeten samenwerken zijn : overbevissing een halt toeroepen, natuurlijke habitats herstellen, vervuiling terugdringen en de klimaatsverandering tegengaan.

Op de eerste twee domeinen is de Marine Stewardship Council (MSC) al meer dan twintig jaar actief. Ons certificatieproces brengt visserijen, overheden, natuurorganisaties en industrie samen aan tafel om afspraken te maken over verduurzaming. Voor de Verenigde Naties en haar Sustainable Development Goal (SDG) 14 ‘Leven in het water’, vormt MSC dan ook een hoeksteen vanwege de meetbare impact van ons programma. Een van de doelstellingen in deze SDG is om in 2020 overbevissing en alle schadelijke visserij uit te sluiten. Dat doel gaan we dit jaar zeker niet bereiken, daarom is de oproep tot samenwerking uitermate belangrijk. 

Consumentenactivisme aan de vistoog

Maar er is ook hoop. Uit het tweejaarlijkse internationaal onderzoek van Globescan onder meer dan 20,000 consumenten uit 23 landen bleek dat 6 van de 10 bevraagden (58%) hun koopgedrag al aanpasten om visbestanden te beschermen. Exact het percentage voor België.

Onze landgenoten veranderden bijvoorbeeld van merk of product (19%), kochten hun waren bij een andere winkel of handelaar (17%), aten minder vis (17%) of kozen voor andere soorten (15%). 8 van de 10 Belgen (76%) verklaarden bereid te zijn nog verder te gaan dan dat om de toekomst van onze oceanen te beschermen. Opvallend is dat jongeren en ouders voorop lopen. De volgende generatie consumenten roert zich. Wat wordt achtergelaten voor toekomstige generaties is niet langer een bijgedachte. 
Steeds meer willen consumenten weten wat ze kopen, waar het vandaan komt en hoe het werd geproduceerd. Een trend die onderzoeksbureau Dynata in opdracht van Fairtrade onlangs bevestigd zag. De Belg is in tijden van corona nog meer beginnen nadenken over zijn eten. 

Overheden, industrie en voedingsbedrijven kunnen ingrijpen en tegemoet komen aan die zoektocht naar betrouwbare, duurzame visserij. Maar helaas worden consumenten op dat vlak niet altijd geholpen door twijfelachtige communicatie en allerlei holle duurzaamheidsclaims.

De belangrijkste drijfveer in keuze voor MSC: vertrouwen

Tijdens de afgelopen 10 jaar deden steeds meer supermarkten en bedrijven in België een beroep op MSC certificatie als standaard voor duurzame visserij. Dat engagement levert fantastische resultaten op. Het verkochte volume aan MSC gecertificeerde vis op de Belgische markt groeide met een factor 16 tot meer dan 30000 ton in het afgelopen jaar voor een waarde van € 170 miljoen. Het afgelopen jaar alleen werd een stijging van 45% in omzet op MSC gecertificeerde producten genoteerd.

Als we kijken naar de ecologische impact die de Belgische consument realiseert door te kiezen voor MSC gecertificeerde producten betekent dat kiezen voor kabeljauw uit Noorwegen of IJsland waar bestanden in uitstekende staat zijn, en niet langer voor kabeljauw uit de Noordzee die er slecht aan toe is. Het betekent kiezen voor een grijze garnaal die voor het eerst door internationale samenwerking in Nederland, Denemarken en Duitsland gezamenlijk beheerd wordt, terwijl er voordien vanuit Europa geen richtlijnen waren. Het betekent dat je de Waddenzee met z’n rijke natuur beschermt door te kiezen voor MSC gecertificeerde mosselen en oesters.

Supermarkten en merken gebruiken MSC als maatstaf in hun duurzaam aankoopbeleid door deze aantoonbare ecologische impact. Het is de meest verregaande evaluatie van visserijen op vlak van ecologie. Dat zorgt voor vertrouwen bij bedrijven, en maakt dat het eenvoudig is om consumenten in te lichten over je duurzaamheidsbeleid. Volgens het eerder genoemde onderzoek van Globescan is het vertrouwen van de Belgische consument in MSC in de afgelopen twee jaar opnieuw gestegen tot 71%.

Maar er is meer

Recent onderzoek in Australië geeft aan dat de drijfveer voor visserijen om MSC certificatie niet alleen de toegenomen marktvraag is, maar dat MSC certificatie ook een katalysator is voor meer samenwerking en vertrouwen tussen overheden, industrie en voedingsbedrijven. En op Wereld Oceanen Dag is dat wellicht de belangrijkste boodschap. Als we in 2050 gezonde oceanen willen is meer samenwerking nodig. Laat ons meer samenwerken. Voor onze blauwe planeet.