De garnalenvisserij is in economisch zwaar weer, zo bleek uit de presentatie Visserij in Cijfers van Wageningen Universiteit. De vangsten in jaren nooit zo laag geweest. De vissers zetten zich in voor een duurzaam beheer van de garnalen en kregen in 2017 het MSC-certificaat voor duurzame visserij. Echter, de handel in niet-gecertificeerde Noordzeegarnalen ondermijnt de inspanningen van de vissers die zich inzetten voor een duurzame garnalenvisserij. Dat brengt de toekomst van de garnalenvisserij in gevaar.
Historisch lage garnalenstand
Het is algemeen bekend dat de garnalenstand grote variaties kent. Het afgelopen jaar zagen de garnalenvissers echter historisch lage vangsten met een dieptepunt dit voorjaar. Hoewel de garnalenstand op dit moment weer aantrekt wil dit niet zeggen, dat het goed gaat met de garnaal. Er zijn steeds meer tekenen dat het bestand zich op een historisch laag niveau bevindt, waardoor vissers in een moeilijke economische situatie terechtkomen. Naast de lage vangstvolumes worstelen de vissers met hogere bedrijfskosten, de noodzaak om te investeren in een verouderende vloot, en nauwelijks toereikende opbrengsten. Daar bovenop moeten ze investeren in katalysatoren om de stikstofuitstoot te beperken.
Deze benarde situatie en het gebrek aan economische prikkels hebben ertoe geleid dat sommige Nederlandse garnalenvissers afzien van het gezamenlijke MSC certificaat om zo de vangstbeperkingen die nodig zijn voor bescherming van de populatie en de natuur te omzeilen. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling die het behoud van de Noordzeegarnaal en de Waddenzeenatuur in gevaar brengt.
De garnalenvisserij in de Noordzee en Waddenzee is sinds 2017 MSC gecertificeerd en zet zich in om de ecologische impact van de garnalenvisserij te begrijpen en te minimaliseren. De vissers helpen mee met onderzoeksprojecten om het visserijbeheer beter te kunnen afstemmen.
Beheerplan
De transnationale samenwerking van de vissersvloot begon ruim vijftien jaar geleden toen Duitse, Nederlandse en Deense vissers samen met wetenschappers van de Universiteit van Hamburg en ICES een beheerplan voor de visserij ontwikkelden - een voorwaarde voor de MSC certificering. Daarvoor was er geen wettelijk quotum en waren er ook geen gegevens over de omvang van de garnalenpopulatie en de invloed van de visserij. Als onderdeel van de MSC beoordeling werden een model voor de schatting van de omvang van het bestand en duurzame referentiepunten ontwikkeld, wat leidde tot het eerste beheerplan voor de garnalenvisserij. Met het beheerplan geven de vissers de garnalen tijd om hun populatie terug aan te dikken, onder andere door visperioden in te korten wanneer er minder garnalen zijn. Ze gebruiken ook grotere mazen in de netten om de vangst van te kleine garnalen te minimaliseren. Daarnaast wordt de impact van het vissen op het ecosysteem verminderd, bijvoorbeeld door het gebruik van netten met ontsnappingsluiken voor ongewenste bijvangst.
Echter heeft dergelijk plan weinig nut, wanneer andere vissers zich niet aan de afspraken houden én toch gaan vissen tijdens een broodnodige rustpauze om het garnalenbestand op pijl te houden. Dit gebeurde eerder dit jaar, toen enkele vissers besloten om uit het MSC-groepscertificaat te stappen.
Ondermijning
“De terugtrekking van individuele garnalenvissers uit de MSC certificering en daarmee uit het collectieve beheer van Noordzeegarnalen is erg zorgwekkend en ontmoedigend. Dit laat zien dat sommige vissers geen stimulans zien om de MSC certificering te behouden” aldus Christien Absil, visserij manager bij MSC.
MSC erkent de economische uitdagingen waar garnalenvissers voor staan en deze vereisen gezamenlijke actie en de steun van alle betrokken belanghebbenden. De organisatie roept daarom alle marktdeelnemers op om de waarde van duurzaam gevangen, MSC gecertificeerde garnalen te erkennen en te promoten.
Christien Absil: “De handel in niet-gecertificeerde Noordzeegarnalen ondermijnt de inspanningen van de meerderheid van de vissers die zich inzetten voor een duurzame toekomst voor Noordzeegarnalen. We hopen oprecht dat handel en vissers zullen samenwerken en duurzame oplossingen zullen vinden die de toekomst van de garnalen en hun vissers veiligstellen".