Organizacja pozarządowa Marine Stewardship Council (MSC) opublikowała ranking sieci handlowych zaangażowanych w promocję zrównoważonego rybołówstwa na polskim rynku. Na jego czele znalazł się Lidl, dalej plasują się Kaufland, ALDI i Biedronka. Jest to pierwsze tego typu zestawienie dotyczące polskiego rynku. Podobne rankingi od lat wykorzystywane są za granicą jako narzędzie pozwalające lepiej zrozumieć realne zaangażowanie sieci handlowych w realizację celów zrównoważonego rozwoju.

Zdrowe oceany to zdrowa planeta, ale także przyszłość nas wszystkich. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, jak kluczową rolę odgrywają oceany w naszym codziennym życiu. To one regulują klimat, dostarczają tlen i stanowią źródło pożywienia dla miliardów ludzi na całym świecie.

Niestety, to także one znajdują się na pierwszej linii frontu w walce z negatywnymi skutkami działalności człowieka. Opublikowane w tym roku dane ONZ wskazują na rosnący problem przełowienia zasobów ryb, który dotyka już ponad 37% komercyjnie poławianych stad[1]. Eksperci ONZ wskazują na rosnącą rolę niebieskiej żywności oraz pilną potrzebę intensyfikacji działań w zakresie zrównoważonego korzystania z zasobów morskich[2].

– Chcemy postawić przed Polakami wyzwanie: kierujmy się nie tylko ceną, ale też odpowiedzialnością za morza i oceany. Tym, jakie ryby i owoce morza kupujemy i spożywamy wpływamy na stan morskich zasobów na całym świecie. W obliczu kryzysu ekologicznego, w jakim się znajdujemy, to właśnie odpowiedzialne wybory konsumenckie mogą zadecydować o przyszłości naszej planety – mówi Marta Kalinowska, Country Manager na Polskę i Europę Centralną w MSC. – Z dumą ogłaszamy publikację pierwszego w Polsce rankingu sieci handlowych, który pokazuje ich zaangażowanie w realizację 14. celu Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Celu, który zakłada ochronę życia pod wodą poprzez promowanie odpowiedzialnego rybołówstwa, zachowanie zdrowych stad ryb oraz dbanie o morskie ekosystemy.

To ważne, jaką sieć wybierasz, by chronić oceany

Opublikowany 13 listopada br. przez MSC ranking sieci handlowych pokazuje pełny obraz tego, jak poszczególne sieci handlowe, działające na polskim rynku, kształtują swoją ofertę ryb i owoców morza z certyfikatem zrównoważonego rybołówstwa MSC, który gwarantuje, że pochodzą one z połowów spełniających najbardziej rygorystyczne globalne wymogi środowiskowe. W rankingu wzięto pod uwagę dane dotyczące wielkości oraz zmiany wolumenu sprzedaży certyfikowanych produktów MSC w markach własnych[3] sieci handlowych, a także liczby oferowanych produktów[4].

Obecnie w Polsce sprzedaż ryb i owoców morza z certyfikatem MSC w markach własnych prowadzi 11 sieci handlowych, które oferują blisko 200 różnych produktów w ponad 20 gatunkach. W ostatnim roku sprzedaż tych produktów wyniosła ponad 10 tys. ton.

– Porównując to z sytuacją sprzed 10 lat, widzimy znaczący postęp. Wtedy oferta ryb i owoców morza MSC w markach własnych sieci ograniczała się do 23 produktów w 4 gatunkach (głównie produktów śledziowych), dostępnych tylko w 3 sieciach handlowych. W ciągu dekady nie tylko znacząco poszerzyła się różnorodność oferty, ale także ponad 12-krotnie wzrósł wolumen sprzedaży. Należy jednak zaznaczyć, że wciąż pozostaje wiele do zrobienia – podkreśla Kalinowska z MSC.

Lidl zdecydowanym liderem na polskim rynku

Pierwsze miejsce w rankingu MSC zajęła firma Lidl Polska, będąca liderem w zakresie dostępności produktów z niebieskim znakiem MSC w swoich markach własnych. W 2023 roku Lidl miał w swojej ofercie ponad 50 produktów oraz systematycznie zwiększa swój wolumen sprzedaży produktów MSC, realizując tym samym politykę zakupową, której celem jest, by do końca 2025 r. wszystkie dzikie ryby w stałym asortymencie pod marką własną Lidla były certyfikowane zgodnie ze standardem MSC[5]. Tak duże zaangażowanie już dwukrotnie zostało docenione nagrodą MSC Poland Award dla najlepszej sieci handlowej[6].

Drugie miejsce zajęła sieć Kaufland. Sieć ta w swojej ofercie zawsze posiadała znaczącą liczbę produktów śledziowych z certyfikatem MSC. Pomimo tego, że w ostatnich latach nastąpiły znacząca wyzwania z dostępnością śledzi ze zrównoważonych połowów, Kaufland o 80% zwiększył liczbę oferowanych produktów w markach własnych z certyfikatem MSC. Kaufland też jako jedyna sieć handlowa w Polsce, posiada certyfikowane lady rybne, na których oferuje dorsze MSC.

Kolejne miejsce zajęły sieci ALDI i Biedronka. Firma ALDI, pomimo stosunkowo niewielkiego udziału w rynku, od lat jest bardzo mocno zaangażowana w promowanie ryb i owoców morza z certyfikatem MSC. Warto zwrócić uwagę, że ALDI zajęło trzecie miejsce w rankingu MSC ex aequo z siecią Biedronka.

– Chociaż Biedronka zajmuje wysoką pozycję w rankingu to jednak przy swoich możliwościach sprzedażowych ma ogromny potencjał, aby zdecydowanie poprawić swoje działania i jako największy gracz na rynku mieć wpływ na dostęp konsumentów do certyfikowanych produktów. W tym miejscu warto zaznaczyć, że jeszcze 5 lat temu Biedronka miała dużo więcej produktów z certyfikatem MSC, jednak od kilku lat ich liczba sukcesywnie spada – komentuje Marta Kalinowska.

–  Na takiej sieci handlowej jak Biedronka, biorąc pod uwagę jej rozmiary i zasięg w całej Polsce, spoczywa ogromna odpowiedzialność za zrównoważone korzystanie z zasobów przyrodniczych naszej planety. Pamiętajmy, że na prawdziwy koszt danego produktu składa się nie tylko cena dla konsumenta, którą widzimy na półce sklepowej, ale również ten koszt, który jest niewidzialny na pierwszy rzut oka. Według najnowszego raportu WWF “Living Planet Report”[7], produkcja żywności jest jedną z najważniejszych przyczyn utraty przyrody na świecie. Tak więc produkty, które nie pochodzą ze zrównoważonych źródeł oznaczają koszty dla środowiska oraz lokalnych społeczności w krajach Globalnego Południa – dodaje Kalinowska.

Na kolejnych pozycjach rankingu uplasowały się: 4. miejsce – ex aequo Netto i MAKRO Cash&Carry (jedyna sieć sprzedaży hurtowej w rankingu MSC), 5. miejsce – ex aequo Carrefour i POLO Market; 6. miejsce – Auchan.

Poza sieciami handlowymi o profilu spożywczym, sprzedaż ryb i owoców morza z certyfikatem MSC w markach własnych prowadzą także IKEA (posiadająca 100% dzikich ryb z certyfikatem MSC) oraz Rossmann (oferujący produkty MSC w kategoriach pet food i baby food). Pozostałe sieci handlowe w Polsce nie posiadają zarejestrowanych produktów MSC w markach własnych.

Oprócz marek własnych sieci handlowych, w Polsce znajdziemy szeroką gamę produktów MSC w markach producentów takich jak FRoSTA, Abramczyk, Graal, Princes, Bolton, Nord Capital i wiele innych. Firmy te w ostatnich latach coraz bardziej angażują się w program MSC, rozwijając swoją ofertę certyfikowanych ryb i owoców morza. Obecnie ponad 130 firm w Polsce posiada certyfikat MSC w łańcuchu dostaw, a ich produkty są dostępne w ponad 20 tys. lokalizacji w Polsce[8].

– Mamy nadzieję, że takie coroczne zestawienia pomogą firmom monitorować ich faktyczne postępy i zaangażowanie w zrównoważony rozwój. Zespół MSC jest otwarty na współpracę z sieciami handlowymi, aby dostarczać indywidualne zestawienia oraz niezbędne ekspertyzy, na potrzeby poszerzenia oferty certyfikowanych produktów MSC. Od niedawna sieci handlowe są też zobowiązane raportować udział certyfikowanych produktów w ofercie, w związku z prawnym wymogiem unijnego raportowania ESG nt. zrównoważonego rozwoju. Sieciom handlowym powinno więc zależeć na tym, żeby mieć takich produktów jak najwięcej – podsumowuje Kalinowska.