Przewodnik po procesie certyfikacji rybołówstwa MSC

Jakie rybołówstwa mogą przystąpić do procesu certyfikacji?

Standard MSC stosuje się w równym stopniu w odniesieniu do rybołówstw poławiających dziko żyjące populacje ryb, również słodkowodne, i owoce morza na całym świecie, niezależnie od gatunku będącego celem połowu, metody połowu, zastosowanych technologii, środowiska, położenia geograficznego oraz skali i wielkości rybołówstwa.

Programem Certyfikacji MSC mogą więc zostać objęte rybołówstwa: jednogatunkowe, wielogatunkowe,  śródlądowe, morskie, przybrzeżne, dalekomorskie, połowy denne, pelagiczne oraz wspomagane (obejmujące częściowo zarybianie), jednocześnie korzystające z najróżniejszych narzędzi połowowych. 

Jakie rybołówstwa nie mogą przystąpić do procesu certyfikacji?

Rybołówstwa, które nie mogą przystąpić do Programu Certyfikacji MSC to:  

Czy rybołówstwa wspomagane mogą przystąpić do procesu certyfikacji?

Tak.

Program MSC uwzględnia fakt, że wiele rodzajów rybołówstwa obejmuje – poza połowami – inne działania, np. wspomaganie dziko żyjących populacji poprzez zarybianie stadiami młodocianymi pochodzącym z wylęgarni, czy też połowy skorupiaków na liny i ich odchów do wielkości rynkowej. Te rodzaje działań określane są mianem rybołówstwa wspomaganego.

Rybołówstwa wspomagane, które chcą przystąpić do procesu certyfikacji muszą spełnić kryteria dotyczące:

• tego w jaki sposób wpływają i wspomagają dzikie populacje ryb i owoców morza,
• rodzaju opieki nad stadami oraz tego w jaki sposób jest ono karmione czy zarybiane
• wpływu rybołówstwa wspomaganego na siedliska i szerszy ekosystem.

Kto ocenia rybołówstwo, które przystąpiło do procesu certyfikacji?

Aby zagwarantować bezstronność, wiarygodność i przejrzystość procesu, samą certyfikację prowadzą niezależni audytorzy tzw. niezależne jednostki certyfikujące (ang. Conformity Assessment Bodies, CABs).

Co oceniają audytorzy?

Zespół naukowców i specjalistów jednostki certyfikującej przeprowadzającej niezależną ocenę rybołówstwa dokonuje analizy wielu informacji m.in.:

• danych dotyczących stada;
• danych dotyczących ilości poławianych ryb, składu połowu, informacji o narzędziach połowowych i o siedliskach;
• wyników wywiadów przeprowadzonych z interesariuszami;
• publikacji i raportów naukowych.

Wybór jednostki certyfikującej

Obowiązkiem jednostek certyfikujących dokonujących oceny rybołówstwa pod kątem Standardu Zrównoważonego Rybołówstwa MSC jest pozostawanie w kontakcie z przedstawicielami rybołówstwa oraz pozostałymi zainteresowanymi stronami w celu ustalenia faktów i zebrania danych związanych z oceną. Opłaty niezależnych jednostek certyfikujących różnią się i wynikają z ustalonych przez nie czynników.

Zobacz jednostki certyfikujące posiadające biura w Polsce

Pełna lista jednostek certyfikujących

Jakie są koszty?

Za uiszczenie kosztów certyfikacji odpowiedzialny jest klient, a opłaty pobiera jednostka certyfikująca. MSC nie pobiera żadnych opłat za przeprowadzoną ocenę i certyfikację. 

Opłaty niezależnych jednostek certyfikujących różnią się i wynikają z wielu czynników m.in:

• złożoności danego rybołówstwa, 
• dostępu do informacji i danych naukowych,
• stopnia zaangażowania interesariuszy.

Rekomendujemy sprawdzenie kilku ofert cenowych oraz zwrócenie uwagi na doświadczenia jednostki certyfikującej w związku z konkretnym regionem, narzędziami połowowymi oraz gatunkami.

Jak długo trwa proces certyfikacji?

Proces certyfikacji trwa zwykle od 12 do 18 miesięcy.

Co się dzieje w przypadku, gdy rybołówstwo nie dysponuje danymi o swoich działaniach lub są one ograniczone?

Zdarza się, że rybołówstwo pozbawione jest dostępu do szczegółowych danych naukowych, które są podstawą oceny rybołówstwa pod kątem zgodności ze Standardami Rybołówstwa MSC. Dotyczy to w szczególności rybołówstw małoskalowych oraz rybołówstw z krajów rozwijających się. W takim przypadku jednostka certyfikująca może skorzystać z Modelu Analizy Ryzyka MSC  (ang. Risk-Based Framework, RBF). 

Pomoc i wsparcie w procesie certyfikacji

Przed przystąpieniem do Programu Certyfikacji MSC należy sporządzić budżet uwzględniający koszty wszystkich kluczowych etapów certyfikacji. By sprostać kosztom certyfikacji, można starać się o pozyskanie zewnętrznego dofinansowania. Lokalny przedstawiciel MSC może doradzić, w jaki sposób o nie wnioskować.

MSC opracowało również narzędzia i pomoc techniczną, aby pomóc rybołówstwom w dokonaniu usprawnień wymaganych do spełnienia Standardu Zrównoważonego Rybołówstwa MSC. Rosnąca liczba rybołówstw usprawnia swoje działania z nadzieją na uzyskanie certyfikatu MSC. Zainteresowanie usprawnieniami doprowadziło do znacznego wzrostu liczby projektów skupiającymi wysiłki wielu interesariuszy na rzecz środowiskowych wyzwań w rybołówstwie, zwanych Projektami Udoskonalenia Rybołówstwa (ang. Fishery Improvement Projects, FIP).

Z jakich etapów składa się proces certyfikacji?

Uzyskanie wsparcia zainteresowanych stron

Rekomendujemy, aby przedstawiciele rybołówstwa, które przystąpiło do Programu Certyfikacji MSC skontaktowali się ze stronami, które mogą być zainteresowane certyfikacją rybołówstwa. Zainteresowanymi stronami mogą być interesariusze rybołówstwa np. naukowcy, organizacje pozarządowe, menedżerowie zarządzający rybołówstwem, władze oraz inni rybacy. Kontakt z nimi na samym początku oceny powinien mieć na celu zbudowanie wzajemnego zaufania i zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia nieprzewidzianych komplikacji, a także ułatwienie procesu oceny.

Na naszej stronie www można znaleźć dodatkowe informacje na temat tego, w jaki sposób interesariusze mogą się włączyć w proces oceny rybołówstwa.

Kryteria oceny – czego należy się spodziewać?

Rybołówstwo jest oceniane w zakresie spełnienia trzech podstawowych zasad określonych w Standardzie Zrównoważonego Rybołówstwa MSC.

Organizacje rybackie, które przystępują do procesu certyfikacji, poddawane są ocenie przy pomocy 28 wskaźników efektywności mieszczących się w ramach trzech podstawowych zasad Programu Certyfikacji Rybołówstwa MSC.

Rybołówstwo otrzymuje punkty za każdy wskaźnik efektywności: 60 punktów to minimalny akceptowalny wynik, 80 punktów to najlepsza ogólnoświatowa praktyka, a 100 punktów to wynik prawie idealne działanie w danym obszarze.

W celu uzyskania certyfikatu, rybołówstwo musi uzyskać:

• co najmniej 60 punktów w ramach wszystkich 28 wskaźników efektywności;
• średnio 80 punktów dla każdej z trzech podstawowych zasad.

Każdy wskaźnik oceniony pomiędzy 60 a 79 punktów oznacza tzw. warunek do poprawy. W takim przypadku organizacja rybacka zobowiązana jest podjąć stosowne działania (tzw. plan działań) na rzecz udoskonalenia sposobu prowadzenia połowów tak, aby w określonym czasie (maksymalnie w okresie pięciu lat ważności Certyfikatu MSC) uzyskać wynik co najmniej 80 punktów.

Po uzyskaniu certyfikatu

Rybołówstwo dołącza do grupy ponad 300 zaangażowanych rybołówstw, dostarczających ponad 25 000 produktów rybnych i owoców morza oznaczonych niebieskim certyfikatem MSC.

Warto pamiętać!

• Certyfikowane rybołówstwa podlegają corocznym audytom przez jednostkę certyfikującą. Może ona również dokonywać niezapowiedzianych audytów lub przeprowadzać je częściej, jeżeli zaistnieje taka potrzeba.
• Warto upewnić się, że budżet przeznaczony na certyfikację zakłada wystarczające fundusze na pokrycie kosztów audytów przez cały okres ważności certyfikatu.
• Niedopełnienie wymagań i warunków certyfikacji w przewidzianym czasie może spowodować zawieszenie lub cofnięcie certyfikatu przez jednostkę certyfikującą.

Czas na działania promocyjne i marketingowe!

Po otrzymaniu przez rybołówstwo certyfikatu MSC, klienci, którzy zaopatrują się w certyfikowane ryby i owoce morza mogą rozważyć przystąpienie do Certyfikacji Łańcucha Dostaw MSC. Pozwoli to na umieszczaniu przez nich niebieskiego znaku MSC na opakowaniach produktów rybnych oraz kartach dań w restauracjach, do których trafią certyfikowane ryby i owoce morza. Standard Łańcucha Dostaw MSC daje pewność, że certyfikat MSC umieszczony jest jedynie na produktach, których pochodzenie może zostać prześledzone aż do certyfikowanego rybołówstwa.