Ryby i owoce morza ze zrównoważonych połowów cieszą się rosnącym zainteresowaniem w wielu regionach na świecie, także w Polsce, co przekłada się na rosnącą sprzedaż produktów rybnych z certyfikatem MSC. Jednak wyzwania związane ze światowymi połowami przekładają się na zmiany w dostępie do certyfikowanego surowca. Zapewnienie polskim konsumentom dalszego dostępu do ryb i owoców morza ze zrównoważonych połowów będzie wymagało od sieci handlowych i przetwórców wprowadzenia zmian w bieżącym roku.

W ciągu ostatnich 5 lat sprzedaż produktów z niebieskim certyfikatem MSC, gwarantującym, że pochodzą one ze stabilnych i dobrze zarządzanych łowisk, wzrosła o 500%. Co ważne znacząco zwiększyła się także różnorodność gatunkowa certyfikowanych produktów. Do najczęściej sprzedawanych gatunków należą białe ryby (m.in. mintaj, dorsz) oraz śledzie, ale rosnącą popularnością cieszą się także inne gatunki, takie jak certyfikowane dzikie łososie czy tuńczyki. Konsumenci mogą obecnie kupić w Polsce produkty MSC z aż 34 różnych gatunków ryb i owoców morza.

To zdecydowana poprawa na przestrzeni lat[1], ale warto zwrócić uwagę, że w program MSC zaangażowane są rybołówstwa poławiające ponad 150 różnych gatunków, co daje ogromne szanse na dalszy rozwój polskiego rynku ryb i owoców morza ze zrównoważonych połowów.

Jest to szczególnie ważne w kontekście wyzwań, związanych z utrzymaniem dostaw z rybołówstw posiadających certyfikat MSC. Sieci handlowe i przetwórcy, którzy chcą dalej w sposób odpowiedzialny rozwijać swoją ofertę, muszą uwzględnić zachodzące zmiany.

– Widzimy rosnące zaangażowanie sieci handlowych i polskich przetwórców. Coraz więcej firm włącza do swoich polityk zakupowych pozyskiwanie certyfikowanych ryb i owoców morza pochodzących ze zrównoważonych połowów oraz angażuje się w edukację konsumentów na temat ochrony ekosystemów morskich. Rolą MSC jest pomoc Partnerom w podejmowaniu dobrych dla środowiska decyzji i realizacji deklaracji o odpowiedzialnym rozwoju – zaznacza Anna Dębicka, Dyrektor Programu MSC w Polsce i Europie Centralnej.

MSC przygotowało krótkie podsumowanie przedstawiające kluczowe gatunki w Programie MSC. Wskazane zostały gatunki, które mogą być wyzwaniem w najbliższych miesiącach jak również te perspektywiczne, których połowy posiadają certyfikat MSC i które pozwalają na zrównoważone rozwijanie portfolio produktowego.

Śledź

Wskutek zmian środowiskowych oraz braku odpowiednich działań politycznych dynamicznie zmienia się sytuacja tego gatunku w programie MSC.

Zawieszenia certyfikatów MSC dotyczą połowów śledzi na Północno-Wschodnim Atlantyku (obecnie będących głównym źródłem surowca dla produktów śledziowych na polskim rynku) oraz Bałtyku. Alternatywą dla pozyskiwania certyfikowanego surowca są rybołówstwa śledzi z Morza Północnego, które od ponad 12 lat znajdują się w programie MSC. W 2021 r.  certyfikowane rybołówstwa złowiły ponad 300 tys. ton, a w 2022 r. kwotę tą powiększono o 20% – do 428 tys. ton. Podstawą tej decyzji jest ostatnie bardzo pozytywne doradztwo ICES, wskazujące na dobrą kondycję stada w tym rejonie i możliwość zwiększenia połowów.

– W ostatnich miesiącach zaobserwowaliśmy spadek liczby nowych certyfikowanych produktów śledziowych w polskich sklepach, choć na razie nie jest on jeszcze odczuwalny dla konsumentów. W 2022 r. sytuacja może ulec znacznemu pogorszeniu, dlatego MSC bardzo angażuje się we wsparcie rybołówstw śledzia w odzyskanie certyfikatu MSC. Będziemy także wspierać Partnerów MSC w pozyskiwaniu surowca ze zrównoważonych źródeł – komentuje Anna Dębicka z MSC.

Więcej informacji TUTAJ

Makrela

Po długiej batalii o przywrócenie certyfikatu zrównoważonego rybołówstwa MSC, rybołówstwa poławiające makrelę atlantycką w listopadzie 2021 r. zostały wycofane z programu MSC. Oznacza to na ten moment brak gwarancji zrównoważonych połowów tego gatunku.

Alternatywą dla zawieszonej w programie makreli (Scomber scomber) może być ostrobok peruwiański (Trachurus murphyi), którego połowy, prowadzone są m.in. przez chilijską flotę dalekomorską (ponad 400 tys. ton) oraz flotę UE, do której należy też polska firma Atlantex sp. z o. o.

– Ostrobok peruwiański pojawia się już jako certyfikowana alternatywa dla niecertyfikowanej makreli na rynkach w Europie Zachodniej. Mamy nadzieję, że w ślad za firmami z Chile, Niemiec czy Wielkiej Brytanii podążą także polskie sieci handlowe i przetwórcy – komentuje dr Marta Potocka, Fisheries and Commercial Manager w MSC.

Więcej informacji TUTAJ

Szprot

Na jesieni 2021 r. certyfikat MSC otrzymało polskie bałtyckie rybołówstwo szprota. Jest to jedno z 7 certyfikowanych rybołówstw poławiających ten gatunek na Bałtyku oraz Morzu Północnym.

– Na polskim rynku jest już dostępnych wiele produktów ze szprota bałtyckiego. Od decyzji producentów zależy, czy produkty te będą oferowane konsumentom z gwarancją pochodzenia ze zrównoważonych połowów. Mam nadzieję, że dostępność certyfikowanego surowca od polskich rybaków pokaże, że również lokalnie potrafimy w zrównoważony sposób korzystać z zasobów morskich – podkreśla Anna Dębicka z MSC.

Białe ryby

Mianem białych ryb określa się komercyjnie poławiane gatunki ryb posiadające białe, delikatne mięso. Do tej kategorii należy wiele gatunków, z których najbardziej znane są ryby z rodziny dorszowatych: dorsz atlantycki, dorsz czarny (czarniak), mintaj, morszczuk, miruna, plamiak, kłykacz oraz ryby płaskie: halibut, sola, turbot, stornia czy gładzica.

Optymizmem napawa fakt, że obecnie w program MSC zaangażowanych jest już ponad 200 rybołówstw ryb białych, poławiających ponad 7 mln ton rocznie, co stanowi blisko 70% wszystkich połowów ryb białych. Przekłada się to na stabilne dostawy certyfikowanego surowca, które spełniają rosnące oczekiwania branży.

Białe ryby obecnie stanowią największą grupę produktów z certyfikatem MSC sprzedawanych na polskim rynku, a ich liczba rośnie z roku na rok.

– To duże osiągnięcie, jednak można zrobić wiele więcej. Dziś produkty z ryb białych z certyfikatem MSC stanowią ok. 5% wszystkich ryb białych w Polsce. To wciąż mało w porównaniu z innymi rynkami UE – komentuje dr Marta Potocka. – Chcemy zwrócić uwagę partnerów MSC w Polsce, że białe ryby to nie tylko najbardziej popularny mintaj czy dorsz, ale także wiele innych gatunków, w tym bałtyckie ryby płaskie.

Więcej informacji TUTAJ

Tuńczyk

Tuńczyk z certyfikatem MSC cieszy się ogromną popularnością wśród konsumentów na wielu rynkach, przede wszystkim w Europie Zachodniej. W Polsce obecnie dostępne są jedynie pojedyncze produkty z certyfikatem MSC, co stanowi trudność dla konsumentów chcących odpowiedzialnie kupować tuńczyka. Sytuacja ta ulega jednak poprawie.

– W ostatnich miesiącach ważne zobowiązania podjęli kluczowi przetwórcy, tacy jak Princes czy Bolton (Rio Mare), co przekłada się na nowe produkty tuńczykowe z certyfikatem MSC w 2022 r. Dzięki temu sieci handlowe mają teraz możliwość łatwego pozyskania certyfikowanych produktów, jak również wprowadzenia tuńczyka z certyfikatem także w markach własnych – podkreśla Anna Dębicka.

W 2020 r. MSC opublikowało raport „Tuńczyk. Kompendium wiedzy o zrównoważonych połowach”. Raport ten zostanie zaktualizowany o najnowsze dane już w maju br.

Więcej informacji TUTAJ

Dziki łosoś

Przez długi czas dziki łosoś nie był dostępny dla polskich konsumentów. Jednak obecnie na naszym rynku pojawia się coraz więcej produktów z dzikiego łososia, w tym także produktów z certyfikatem MSC.

– Sprzedaż certyfikowanego dzikiego łososia wzrosła w Polsce trzykrotnie w ciągu ostatnich 5 lat. Wierzymy, że dziki łosoś może stanowić bardzo ciekawą alternatywę dla konsumentów. Dla przykładu w Niemczech konsumpcja dzikiego łososia stanowi aż 30% całej konsumpcji łososia, co przekłada się na ok. 0,7 kg na osobę rocznie – komentuje dr Marta Potocka.

Inne kierunki

Należy zauważyć, że program MSC to nie tylko ryby, ale także wiele innych kategorii. Dynamicznie rozwija się rynek certyfikowanych owoców morza (m.in. krewetki, małże, kraby, homary, ośmiornice i kalmary) oraz branża suplementów i karm dla zwierząt z dodatkiem certyfikowanych ryb i owoców morza.

Od 2019 r. certyfikat ASC-MSC posiadają także farmy alg morskich, a kategoria ta już wkrótce może pojawić się także na polskim rynku.

Wsparcie dla Partnerów

– Zdajemy sobie sprawę z wyzwań, jakie mogą pojawiać się przed firmami, które chcą wspierać zrównoważone rybołówstwo i poszerzać ofertę certyfikowanych produktów. Dlatego jesteśmy do dyspozycji firm, które potrzebują wsparcia planując swoją strategię rozwoju czy poszukując certyfikowanego dostawcy – podkreśla dr Marta Potocka z MSC.

Wszystkie firmy chcące otrzymać więcej informacji na temat gatunków dostępnych w programie MSC zachęcamy do kontaktu z Zespołem MSC w Polsce:

Dr Marta Potocka, MSC Fisheries and Commercial Manager, [email protected], tel. 604 269 096