Persberichten

Sinds 2009 organiseert Wakker Dier jaarlijks de Liegebeestverkiezing. Mensen kunnen stemmen op producten of organisaties waarvan Wakker Dier vindt dat ze misleidende, mooie praatjes over dierenleed bevatten. De keurmerken ASC en MSC zijn in 2020 genomineerd voor deze verkiezing. Wakker Dier vindt dat wij consumenten misleiden met onze claims, respectievelijk “verantwoorde kweek” en ”duurzame” visserij, omdat onze standaarden momenteel geen eisen hebben om vissen te verdoven voordat ze geslacht worden.

De keurmerken ASC en MSC

ASC en MSC zijn twee, onafhankelijke not-for profit organisaties, die standaarden beheren voor verantwoorde kweek van vis en voor duurzame visserij. Beide organisaties opereren wereldwijd en zijn mede opgericht door het WNF. Zowel ASC als MSC betrekken actief verschillende soorten stakeholders. Onderzoekers, industrie, retailers, overheden en maatschappelijke organisaties dragen bij aan de ontwikkeling van onze standaarden, die gebaseerd zijn op wetenschappelijke kennis.

Kwekerijen en visserijen moeten aan deze eisen voldoen om gecertificeerd te worden en hun producten te verkopen als “verantwoord gekweekt” of gevangen in een “duurzame visserij”. De certificering van visserijen en kwekerijen vindt plaats door gekwalificeerde, onafhankelijke certificeringbedrijven. ASC en MSC hebben strenge regels aan deze bedrijven in hoe zij hun werk moeten doen, maar wij zijn zelf niet betrokken om belangenverstrengeling te voorkomen. Zowel ASC als MSC zijn lid van ISEAL[1], een wereldwijde associatie van certificeringsprogramma’s en voldoen dus aan de eisen die ISEAL aan betrouwbare certificeringsprogramma’s stelt.

Van bekend naar beter begrepen

Internationaal worden onze keurmerken erkend door de FAO van de Verenigde Naties. De VN erkent het MSC programma als tool om de Sustainable Development Goal14 "Leven in het water" te realiseren. In eigen land erkent Milieu Centraal ASC en MSC als twee van de tien Top Keurmerken[2] in ons land, vanwege de ambitieuze eisen in onze standaarden, onze transparante manier van werken en betrouwbare controles.

ASC en MSC stellen hoge eisen, maar dat betekent niet dat onze standaarden op dit moment alle denkbare elementen van duurzaamheid omvatten, zoals o.a. het doden van vis[3]. Het betekent wel dat wij belangrijke aspecten van duurzaamheid in onze standaarden afdekken en daar transparant over communiceren. Wanneer consumenten kiezen voor producten met onze keurmerken, dragen ze bij aan het realiseren van duurzame voedselketens.

ASC, vissenwelzijn en dodingsmethoden voor gekweekte vis

De kern van de standaarden van ASC vraagt dat op de kwekerij zorgvuldig wordt omgaan met natuur, water en milieu, met de vis op de kwekerij en dat de rechten van medewerkers worden gerespecteerd. De huidige standaarden van ASC omvatten al eisen die belangrijk zijn voor het welzijn van vissen.

Het slachten van vis vindt meestal niet plaats op de kwekerij, waardoor de ASC standaarden momenteel geen eisen hebben voor bijv. het verdoofd doden van vis. Wij vinden dit een belangrijk onderwerp en zijn op dit moment bezig om te kijken hoe wij dit, en andere  welzijnsonderwerpen, aan onze standaarden kunnen toevoegen[4]. Het doden van vis is naast onderwerp van debat, ook onderwerp van onderzoek. Er wordt gestest welke dodingsmethoden het meest geschikt zijn voor welke soorten vis – ASC is actief betrokken bij sommige onderzoeksprojecten. Bij onze huidige activiteiten voor de ontwikkeling van eisen aan vissenwelzijn in onze standaarden zijn onderzoekers, experts en NGOs actief betrokken.

Vissenwelzijn is een complex onderwerp, er zijn namelijk veel verschillende vissoorten en nog veel vragen. Het is belangrijk om holistisch naar het onderwerp te kijken. Wetenschappelijk onderzoek erkent dat er niet een unieke maat is voor welzijn van vissen. In de huidige standaarden van ASC staan al eisen die van belang zijn voor welzijn, zoals bijvoorbeeld een goede waterkwaliteit, een essentiële factor voor het welzijn van vis.

Wanneer kwekerijen ASC gecertificeerd zijn, heeft dit een positieve invloed op de condities waaronder vissen gekweekt worden. Denk ook bijvoorbeeld aan de hoeveelheid zuurstof in het water, groeisnelheden en de overlevingsgraad van vis (maat of de vis gezond is) en beschikbaarheid van voer. Een gecertificeerde kwekerij moet een gezondheidsplan hebben, dat regelmatig wordt herzien. Er worden preventieve maatregelen getroffen om ziektes te voorkomen, dierenartsen adviseren en als er toch een ziekte uitbreekt worden de vissen behandeld.

MSC en vissenwelzijn

Het MSC-programma is gericht op het tegengaan van overbevissing en het beschermen van onze oceanen. In de visserij is de welzijnssituatie anders dan bij viskweek; de vissen leven vrij in het wild, tot het moment van vangst. Bij veel typen visserij is er nog veel onduidelijkheid over vissenwelzijn in het vangstproces, en welke maatregelen effectief zouden kunnen zijn om lijden te verminderen. Bijvoorbeeld de exacte manier waarop vissen overlijden, in het net of aan boord, is een welzijnsaspect waarover nog weinig onderzoek en data beschikbaar is.

Er zijn gelukkig inmiddels voorbeelden van praktijkonderzoek, waarbij wetenschappers en visserijbedrijven samenwerken om meer kennis op te bouwen. Ook zijn er voorbeelden van visserijbedrijven die uit voorzorg al bepaalde maatregelen aan boord toepassen, zoals het verdoven van vis voor het doden, maar dit zijn dusver nog uitzonderingen.

Als meer consumenten en NGOs aandacht vragen voor vissenwelzijn, zal dat bijdragen aan meer onderzoek, meer wetenschappelijke inzichten en meer kennis die in de praktijk is toe te passen. Om in het MSC-programma toepasbaar te kunnen zijn, moeten er breed erkende, meetbare en controleerbare vissenwelzijn criteria voor wildvangst worden ontwikkeld.

De Bewuste Visweek

In de week van 20 tot 27 september 2020 organiseren ASC en MSC samen met partners de “Bewuste Visweek”. Doel van deze jaarlijkse campagne is consumenten meer bekend maken met de keurmerken voor verantwoord gekweekte en duurzaam gevangen vis. Dit jaar wordt extra aandacht besteed aan uitleg waar de twee keurmerken inhoudelijk voor staan. Wat wordt er door deze certificaten wel en niet afgedekt?

ASC eist dat de viskwekerij zorgvuldig omgaat met water, natuur en milieu, en de vissen in de kweekvijvers. Daarnaast vraagt ASC ook dat werknemers en omwonenden goed worden behandeld. MSC eist dat visbestanden duurzaam op peil worden gehouden en onderwaternatuur wordt beschermd. De standaarden stellen bijvoorbeeld geen eisen aan kwaliteit, smaak of bijvoorbeeld het gebruik van plastic voor verpakkingen.

De hulp van Wakker Dier en anderen is van harte welkom, om goed aan consumenten uit te leggen waar de ASC- en MSC-keurmerken voor staan en dat slachtmethoden op dit moment geen onderdeel zijn van onze standaarden.

Waar wij voor staan en wij ons voor inzetten?

De vraag naar vis zal wereldwijd blijven groeien. Zelfs wanneer alle visserijen zorgen dat bestanden goed beheerd worden, zal toch ook een verantwoorde manier van viskweek nodig zijn om aan deze vraag te voldoen. Vis is lekker en gezond en in vergelijking met vlees een klimaatvriendelijk alternatief. Certificeringsprogramma’s zoals van ASC en MSC zijn een belangrijk middel om continu voor verduurzaming te zorgen.

ASC en MSC zullen altijd toegewijd blijven aan onze missies en ons inzetten om draagvlak voor onze standaarden te vergroten en de ambitie en kwaliteit van onze standaarden verder te verbeteren. Het is goed dat NGOs aandacht vragen voor welzijn van vissen. We nodigen Wakker Dier en andere vissenwelzijnsorganisaties van harte uit om mee te doen in onze consultaties en lopende projecten.