Wat is de herkomst van duurzame vis?

Er zijn twee verschillende soorten: de Atlantische kabeljauw ofwel Gadus morhua die leeft in de Noordelijke stukken van de Atlantische Oceaan inclusief de Noordzee, en de Pacifische kabeljauw, Gadus macrocephalus, die leeft rond Alaska. 

Met sommige visbestanden gaat het goed, terwijl anderen onder druk staan. En die status verschilt door de jaren heen; visserijdruk maar ook natuurlijke factoren als temperatuur en voedselbeschikbaarheid zijn van invloed. Kijk maar eens op de Viswijzer, daar staat meer uitleg over de actuele status van de verschillende bestanden. 

Gemiddeld wordt de Atlantische kabeljauw één meter lang en is onder andere te herkennen aan z'n sikje ofwel kindraad - daar zoekt 'ie 's avonds eten mee in het zand zoals garnalen, krabben, kleine visjes (eigenlijk eten ze alles en worden dan ook wel eens de "stofzuigers van de zee" genoemd).

Vissers die MSC gecertificeerd zijn, zorgen dat: 

1. Hij/zij niet overbevist, zodat de generatie na ons ook nog op kabeljauw kan vissen en de bijvangst minimaal beperkt is.

2. De bodem niet onherstelbaar beschadigd raakt wanneer er bodemtuig wordt gebruikt, zoals bijvoorbeeld koralen (ja, die zitten ook in die koude wateren!), zeegrasvelden of sponzen en zeesterren.

3. Alle nationale en internationale regels worden nageleefd en zo de visbestanden goed worden beheerd.

Elk jaar wordt de visserij gecontroleerd door onafhankelijke auditors. Zij stellen zeker dat de visserij aan de MSC eisen en afspraken voldoet en dat rekening wordt gehouden met veranderingen in de natuur. Als er iets uit balans raakt bij de visserij en zo de duurzaamheid van de vis in het geding komt, dan kan het MSC-certificaat van een visserij tijdelijk geschorst of ingetrokken worden. Kijk op onze online visserij database voor de actuele status van visserijen in ons programma (in het Engels, zoek maar eens op 'Atlantic cod'). 

Veel vangst wordt aangeland bij een visafslag ofwel visveiling en daar wordt bij elke batch vis geregistreerd of het MSC gecertificeerd is of niet. Dat is het Traceerbaarheids deel van ons programma, oftewel Chain of Custody (CoC): iedereen die eigenaar wordt van de vis gedurende de hele verwerkingsketen, moet bijhouden dat de vis gecertificeerd is en ze gescheiden houden van ongecertificeerde vis. De partij moet hiervoor zelf MSC CoC gecertificeerd zijn, en wordt jaarlijks gecontroleerd op naleving. Zo weet de volgende koper zeker dat het om gecertificeerde vis gaat.

De vismeester keurt vervolgens de vis en de kwaliteit wordt ook genoteerd, zodat de kopers weten waar ze op bieden. De vis kan vervolgens rechtstreeks naar een visspecialist of restaurant gaan of eerst naar een verwerkingsbedrijf. Soms zijn visketens heel kort, soms komen er vele handen bij kijken. 

Visverwerkers doen dingen als vis schoonmaken, versnijden en portioneren, marineren, verpakken, etc. Ook hier is de vis gescheiden en identificeerbaar als MSC; de verwerker mag allerlei vis en ook niet-gecertificeerde vis verwerken, het gaat erom dat niks vermengd of gewisseld wordt. In het computersysteem staat netjes welke batches MSC zijn en zodra de vis gefileerd is en geportioneerd, staat op de bulkverpakking filets duidelijk dat het om gecertificeerde kabeljauw gaat. 

Elke partij in de visketen die vis als MSC wil doorverkopen, moet dus gecertificeerd raken tegen de MSC Traceerbaarheids standaard, en jaarlijks een audit blijven ondergaan. Dit geldt tot degene die het product in de eindverpakking stopt en het blauwe MSC-keurmerk erop plakt. 

Van het uitpakken totdat de kabeljauw in de vitrine ligt, moet de visboer scherp houden dat het om MSC gecertificeerde vis gaat. Wanneer hij ze nog in stukjes snijdt en marineert, moet hij een auditor kunnen laten zien hoe hij of z'n medewerkers scherp houden of het om MSC gecertificeerde vis gaat of niet. En dat het juiste kaartje met het blauwe MSC-keurmerk erop in de vitrine erbij komt.

Supermarkten kopen vis voorverpakt in en hoeven dus zelf geen Chain of Custody (traceerbaarheid) certifcaat te hebben, tenzij er een verse visschap in de winkel is. Wordt de vis dus onverpakt verkocht? Zoals bij je lokale visboer, marktkraam of bij een restaurant, dan is er een Chain of Custody code nodig.

De visboer weet dat hij zo vissers die duurzaam vissen steunt, zodat hij zijn winkel vol vis kan houden. In Nederland zijn er ongeveer 20 MSC-gecertificeerde visspecialisten die jou tips en achtergrondinformatie over MSC-vis kunnen geven.