Oceany pełnią kluczową rolę dla życia na Ziemi, jednak wskutek działalności człowieka znajdują się pod rosnącą presją. 8 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Oceanów. Warto przy tej okazji zastanowić się, co każdy z nas może zrobić, aby chronić ekosystemy morskie, a przynajmniej im nie szkodzić. Organizacja pozarządowa MSC przypomina, że to od naszych codziennych decyzji zależy przyszłość Błękitnej Planety i zachęca do podejmowania odpowiedzialnych i przyjaznych środowisku wyborów.

Nowa fala aktywizmu na rzecz oceanów

Niepokój o stan zasobów morskich jest coraz bardziej widoczny wśród konsumentów na całym świecie, w tym także w Polsce. Według badania przeprowadzonego przez agencję GlobeScan^[1] na początku 2020 r. aż 40% polskich konsumentów obawia się, że do 2040 roku ich ulubiona ryba na zawsze zniknie z naszego menu.

Optymizmem napawa jednak fakt, że konsumenci gotowi są do zmiany swoich nawyków, aby działać na rzecz ochrony mórz i oceanów. W ciągu ostatniego roku co piąty Polak zdecydował się na zmianę marki lub produktu na takie, które sprzyjają oceanom i populacjom ryb. Tyle samo osób deklaruje, że zaczęło wybierać inne niż dotychczas gatunki ryb oraz zmieniło miejsce, w którym kupuje się ryby lub owoce morza (np. inny supermarket lub sklep rybny). W sumie aż 65% polskich konsumentów deklaruje, że kierując się dobrem środowiska morskiego w minionym roku wprowadziło zmiany w sposobie wybierania ryb i owoców morza, a 88% chce to zrobić w najbliższej przyszłości.

– Jeszcze nigdy nasze konsumenckie decyzje nie były tak istotne jak dziś, gdy nadmierny połów ryb, zmiany klimatyczne i postępujące zanieczyszczenie środowiska wywierają znaczący wpływ na degradację środowiska mórz i oceanów – podkreśla Anna Dębicka, Dyrektor Programu MSC w Polsce i Europie Centralnej – Na szczęście rodzi się nowa fala aktywizmu konsumenckiego, a konsumenci, kierowani troską o stan mórz i oceanów, coraz częściej zwracają uwagę na to, skąd pochodzą spożywane przez nich ryby i owoce morza oraz jak są pozyskiwane.

Zagrożone morza i oceany

Globalne przełowienie to, obok zanieczyszczenia plastikiem i zmian klimatycznych, nadal jeden z największych problemów z jakimi borykają się oceany świata. Z roku na rok coraz więcej światowych zasobów ryb jest przełowionych: problem ten dotyczy już ponad 33% stad ryb, a ponad 60% poławianych jest na maksymalnym możliwym poziomie. Jeśli nie zaczniemy korzystać z zasobów mórz i oceanów w sposób odpowiedzialny, może mieć to katastrofalne skutki dla całego ekosystemu morskiego, który stanowi schronienie dla 80% gatunków roślin i zwierząt żyjących na naszej Planecie^[2].

Utrata ryb oznaczałaby także utratę źródła pracy i pożywienia dla nas wszystkich. Ryby stanowią ważne źródło białka dla ponad 3 miliardów ludzi^[3]. Szacuje się, że byt co dziesiątej osoby na świecie zależy od zasobów mórz i oceanów^[4], a wrybołówstwie i akwakulturze zatrudnienie znajduje blisko 60 milionów kobiet i mężczyzn^[5]. Kolejne miliony pracują w przetwórstwie i handlu. Praca tych ludzi może zniknąć z dnia na dzień, a pustoszenie oceanów zagraża przybrzeżnym rybackim społecznościom, turystyce i gospodarce w wielu regionach na świecie.

Mały niebieski znak dla naszej Błękitnej Planety

Z okazji Światowego Dnia Oceanów organizacja pozarządowa MSC (Marine Stewardship Council) rozpoczyna globalną kampanię „Mały niebieski znak dla naszej Błękitnej Planety” (org. Little Blue Label, Big Blue Future), zachęcając konsumentów na całym świecie do wspólnego działania na rzecz ochrony oceanów i ich mieszkańców. MSC zachęca także do edukacji najmłodszych, publikując pakiet materiałów edukacyjnych dla dzieci, rodziców i nauczycieli dostępnych na stronie www.msc.org/pl/edukacja. 8 czerwca o godz. 13:00 zorganizowana zostanie także specjalna lekcja on-line na temat ochrony ekosystemów morskich i zrównoważonego rybołówstwa.

Działania organizacji MSC z okazji Światowego Dnia Oceanów od lat wspierają znani i lubieni Polacy, wśród nich takie gwiazdy jak Mela Koteluk, Mateusz Damięcki, Katarzyna Żak, Mateusz Damięcki, David Gaboriaud czy Grzegorz Łapanowski. Przyłącz się i Ty do tej pozytywnej fali aktywizmu na rzecz Błękitnej Planety! Polub profil MSC Polska w mediach społecznościowych, dowiedz się więcej o naszych morzach i oceanach i dziel się wiedzą z innymi – tylko tyle i aż tyle!

Aby chronić ekosystemy morskie nie trzeba wielkich czynów: wystarczy ograniczyć ilość zużywanego plastiku, ze starannością segregować śmieci, a podczas codziennych zakupów wybierać produkty rybne i owoce morza z certyfikatem zrównoważonego rybołówstwa MSC. Ten niebieski znak daje nam gwarancję, że ryby pochodzą ze stabilnych, dobrze zarządzanych łowisk, a połowy w mniejszym stopniu wpływają na morski ekosystem.

W praktyce zrównoważone połowy oznaczają, że w ich trakcie do sieci trafia taka ilość ryb, aby ich stada mogy się odbudowywać. Ten typ połowów pomaga również chronić całe siedliska morskie, w tym również zagrożone gatunki takie jak delfiny, albatrosy, żółwie oraz inne morskie zwierzęta. Dodatkowo monitorowanie całego łańcucha dostaw produktów z certyfikatem MSC gwarantuje, że na nasz talerz na pewno trafią ryby ze zrównoważonych połowów.

– Dzięki certyfikatowi MSC możemy z łatwością dokonywać odpowiedzialnych decyzji przy zakupie dzikich ryb i owoców morza. W ten sposób nie tylko dokonujemy świadomego, dobrego dla mórz i oceanów wyboru, ale także wspieramy rybaków, którzy poławiają w odpowiedzialny sposób oraz całą branże rybną, która wykonała pracę w celu uzyskania certyfikacji. Jest to szczególnie ważne zwłaszcza teraz, gdy sektor rybołówstwa stawia czoła trudnym wyzwaniom będącym bezpośrednimi skutkami pandemii COVID-19 – dodaje Dębicka.

Więcej informacji na temat Światowego Dnia Oceanów oraz działań MSC można znaleźć na stronie: www.msc.org/pl/swiatowy-dzien-oceanow oraz na profilu Facebook MSC Polska – chroń morza i oceany.