Jaka ryba na Święta? Wybieraj odpowiedzialnie!

Międzynarodowa Rada do Badań Morza (ICES) 28 maja br. ogłosiła najnowsze wyniki badań stanu zasobów podstawowych gatunków ryb eksploatowanych na Bałtyku oraz przedstawiła zalecenia odnośnie wielkości kwot połowowych w 2022 r. (ICES, 2021)[1]. Śledzie z centralnej części Morza Bałtyckiego (ang. Central Baltic Herring, CBH) zostały zweryfikowane jako odławiane zbyt intensywnie i ze „zwiększonym ryzykiem utraty pełnej zdolności do odnawiania”[2]. Stado to jest poławiane głównie przez statki szwedzkie, polskie, fińskie, rosyjskie i estońskie.

W odpowiedzi na zły stan  zawieszone zostają certyfikaty MSC dla wszystkich rybołówstw poławiających śledzie ze stada centralnego Bałtyku.

Rybołówstwa zostają zawieszone z dniem 15 września 2021 r., co wpłynie częściowo na poniższe certyfikaty w Programie MSC:

• Denmark, Estonia, Germany, Sweden Baltic herring and sprat
• Finland Baltic herring & sprat
• NZRO Gulf of Riga herring and sprat trawl fishery

– Zmiany zachodzące w ekosystemie Morza Bałtyckiego powodują wiele problemów dla długoterminowego zrównoważonego zarządzania zasobami ryb w regionie. Jednocześnie decyzja o zawieszeniu pokazuje, że Program MSC działa – podkreśla Linnéa Engström, dyrektor Programu MSC dla regionu Morza Bałtyckiego i Skandynawii.

Jedynie rybołówstwa, które w sposób zrównoważony podchodzą do stanu zasobów, wpływu na ekosystem, jak i kwestii zarządzania, mogą uzyskać i utrzymać swój certyfikat. Zawieszenie części certyfikatów odpowiedzialnych za połowy śledzi ze stada centralnego jest zatem naturalną konsekwencją działania i wiarygodności programu MSC.

Zalecane przez ICES na 2022 r. kwoty połowowe są aż o 36% niższe od tych z  roku 2021. Wynika to z dalszego spadku biomasy śledzi, spowodowanego słabym uzupełnianiem stada w ostatnich latach. Pokolenie 2014 roku jest już mocno wyeksploatowane, a następne cztery pokolenia miały liczebność wyraźnie poniżej średniej. W ubiegłym roku oceniano jako dość liczebne pokolenie 2019 roku, jednakże  w kolejnych badaniach liczba ta okazała się znacznie niższa.   

Śledź i szprot uważane są za ważne ekologicznie gatunki z niskiego poziomu troficznego. Dla śledzi z stada centralnego Bałtyku (CBH) wykazano, że odgrywa on istotną rolę w ekosystemie i został sklasyfikowany jako kluczowy gatunek  we wszystkich przeprowadzonych ocenach zgodności ze Standardem MSC. Przy aktualnym stanie zasobów niezależni eksperci z jednostek certyfikujących wspólnie ocenili, że rybołówstwo nie może być dalej określane jako zrównoważone.

Decyzja o zawieszeniu certyfikatów MSC została podjęta w następstwie rozmów przeprowadzanych pomiędzy niezależnymi jednostkami certyfikującymi (CABs) oceniającymi zaangażowane w program MSC rybołówstwa. W konsekwencji  śledzie pochodzące z tych rybołówstw, złowione 15 września 2021 r. lub później, nie mogą być sprzedawane jako „certyfikowany zgodnie ze Standardem Zrównoważonego Rybołówstwa MSC” oraz nie mogą być oznaczone niebieskim certyfikatem MSC.

W programie MSC są także polskie połowy śledzia i szprota Poland herring and sprat midwater trawl and gill net, które znajdują się obecnie w trakcie oceny dokonywanej przez niezależną jednostkę certyfikującą Global Trust . Ocena dotycząca stanu stada śledzi została uzgodniona ze wszystkimi ekspertami z kilku jednostek certyfikujących audytujących  poszczególne rybołówstwa bałtyckie poławiające  śledzia CBH. Obniżone oceny zostały wprowadzone do ewaluacji polskich połowów i opublikowane w dniu 30 lipca br. we Wstępnym Raporcie do Konsultacji Publicznych (ang. Public Comment Draft Report).

*          *          *

DODATKOWE INFORMACJE:

Aby uzyskać więcej informacji, prosimy o kontakt z Zespołem MSC w Polsce: [email protected]

Rybołówstwa, których certyfikat zostanie zawieszony:

• Finlandzkie rybołówstwo śledzia i szprota bałtyckiego
• Rybołówstwo śledzia i szprota w Zatoce Ryskiej NZRO
• Rybołówstwo śledzia i szprota bałtyckiego Danii, Estonii, Niemiec i Szwecji

Aktualny status polskiego rybołówstwa śledzia i szprota w Programie MSC:

Poland herring and sprat midwater trawl and gill net

Doradztwo ICES: Stan zasobów ryb Bałtyku i zalecane przez ICES dopuszczalne połowy (TAC) w 2022 roku – opracowanie prof. Jan Horbowy, MIR

Uzupełnienie stada (potocznie rekrutacja)

Wielkość stad ryb (lub inaczej wielkość biomasy stada tarłowego) ocenia się na podstawie masy dorosłych osobników w populacji ryb. Nie jest do niej wliczana masa młodocianych osobników. Uzupełnienie stada jest procesem, w którym młodociane osobniki dorastają i jako dorosłe łączą się z dorosłą populacją, w której mogą się rozmnażać. Słabe lata uzupełninie stada mogą być spowodowane przez wiele czynników takich jak mniej składanej ikry lub mniejszy odsetek młodocianych osobników osiągających dojrzałość – np. przez niedobór pożywienia, choroby, presje rybacką lub drapieżnictwo.

MSY B_trigger

ICES definiuje MSY B_trigger jako „Wartość biomasy stada tarłowego (spawning stock biomass, SSB), która uruchamia określone działania zarządzania rybołówstwem”. Wyjaśnienie: maksymalny zrównoważony odłów (Maximum Sustainable Yield, MSY) lub zrównoważony poziom stada traktowany jest jako zakres, a nie pojedynczy punkt połowowy, a MSY B_trigger jest dolną granicą stosowaną dla całego zakresu. ICES stosuje MSY B_trigger jako punkt, w którym spadająca liczebność stada powinna spowodować reakcję zarządzających rybołówstwami. Przeważnie będzie to ograniczenie połowów lub całkowite ich zawieszenie.

F_msy 

ICES definiuje F_msy jako śmiertelność połowową, która pozwala na osiągnięcie maksymalnego zrównoważony odłowu (Maximum Sustainable Yield, MSY). Według Komisji Europejskiej F_msy jest to poziom maksymalnego podtrzymywalnego połowu pozwalający uzyskać najwyższy połów ze stada w perspektywie długoterminowej, nie naruszając możliwości rozrodczych stada w perspektywie krótkoterminowej.

• Poland