Jaka ryba na Święta? Wybieraj odpowiedzialnie!

American Fisheries Society wraz ze 110 organizacjami naukowymi zajmującymi się naukami o wodzie wydało 14 września br. bezprecedensowe oświadczenie, w którym podnosi alarm dotyczący zmian klimatu i ich wpływu na zasoby morskie oraz słodkowodne. Wśród sygnatariuszy oświadczenia znajduje się organizacja pozarządowa MSC (Marine Stewardship Council).

Organizacje, zrzeszające łącznie ponad 80 tys. naukowców z całego świata, wzywają do radykalnego ograniczenia globalnej emisji gazów cieplarnianych, aby zapobiec najbardziej drastycznym zmianom w ekosystemach wodnych wywołanym działalnością człowieka. Szacuje się, że w 2020 r. koszty związane ze zmianami klimatu wyniosą w Europie 100 mld €, zaś w 2050 r. będzie to już 250 mld €. Z kolei już teraz walka o wodę stanowi główne źródło konfliktów w 45 krajach na świecie. Jeśli nie zostaną podjęte natychmiastowe działania, naukowcy przewidują katastrofalne skutki dla rybołówstwa komercyjnego i rekreacyjnego, połowów prowadzonych na potrzeby własne społeczności przybrzeżnych, a także dla zdrowia ludzkiego i gospodarki światowej.

– Szybkie i zdecydowane działania rządów i osób fizycznych mające na celu redukcję emisji są niezbędne, by powstrzymać nieodwracalny wpływ zmian klimatu na ekosystemy morskie i słodkowodne, ryby oraz rybołówstwo. Musimy działać już teraz, aby zabezpieczyć wodę pitną, zapasy żywności oraz zdrowie i dobrobyt ludzi. Ponure prognozy dotyczące ekosystemów wodnych na świecie nie są wyłącznie teoretyczne. One dzieją się na naszych oczach, a brak działań z naszej strony grozi przyszłym pokoleniom – powiedział Scott Bonar, prezes American Fisheries Society.

Ekosystemy morskie i przybrzeżne już teraz przeobrażają się pod wpływem zmian klimatycznych, co ma ogromne implikacje dla rybołówstw poławiających dziko żyjące ryby oraz całej gospodarki morskiej.

Według oczekiwań przewidywany wzrost temperatury oceanów spowoduje spadek połowów w większości obszarów. Wiele z eksploatowanych stad np. homarów, dorszy czy makreli przemieści się na inne obszary, przekraczając granice międzynarodowe – to z kolei będzie miało poważne konsekwencje dla zaopatrzenia w ryby i owoce morza, działalności portów oraz wszystkich powiązanych gałęzi gospodarki. Utrata siedlisk, spowodowana podniesieniem poziomu morza, doprowadzi do spadku liczebności większości poławianych w celach komercyjnych gatunków ryb i skorupiaków, które na pewnych etapach cyklu życiowego są zależne od ujść rzek oraz systemów przybrzeżnych. Z kolei zwiększona absorpcja dwutlenku węgla zmieniająca skład chemiczny oceanów powoduje, że niektóre wody stają się zbyt kwaśne dla organizmów mających wapienne szkielety (np. ostrygi, małże, koralowce), zagrażając prawidłowemu funkcjonowaniu morskich sieci pokarmowych.

Narażone na skutki zmian klimatu są także ryby słodkowodne. 40% ryb zamieszkujących Amerykę Północną jest obecnie zagrożonych z powodu zanieczyszczenia, utraty siedlisk, eksploatacji wód oraz wprowadzenia gatunków inwazyjnych. Czynniki te w połączeniu ze zmianami klimatu doprowadzą do znacznego spadku ilości ryb słodkowodnych, co z kolei będzie miało katastrofalne skutki dla kulturowej, rekreacyjnej i ekonomicznej wartości systemów słodkowodnych.

Na całym świecie dochody, bezpieczeństwo żywnościowe oraz źródła utrzymania społeczności zależnych od zasobów wód już teraz są zagrożone. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), ryby stanowią 17% białka zwierzęcego spożywanego na świecie. Natomiast rybołówstwo i hodowla ryb zatrudniają bezpośrednio ok. 60 milionów ludzi, zaś światowy handel produktami rybnymi to wartość 152 mld USD rocznie, z czego 54% pochodzi z państw rozwijających się.

Oprócz redukcji emisji gazów cieplarnianych, niezbędna jest zdecydowana polityka oraz programy mające na celu złagodzenie skutków zmian klimatu. Jeśli mamy zapobiec utracie niezliczonej ilości gatunków, z których jako ludzkość czerpiemy ogromne korzyści, musimy ograniczyć wpływ zmian klimatu na ryby i rybołówstwa. Aby zapewnić długoterminowo dobrą kondycję ekosystemów wodnych, a także prawidłowe funkcjonowanie branży morskiej należy jak najszybciej opracować skuteczny plan adaptacji do zachodzących zmian klimatycznych w morzach i oceanach.

Treść oświadczenia oraz lista sygnatariuszy dostępne są na stronie: climate.fisheries.org/world-climate-statement/

*     *       *

American Fisheries Society (ASF) zostało założone w 1870 r. i jest najstarszą na świecie organizacją naukową zajmującą się rybołówstwem. Misją ASF jest zwiększenie ochrony oraz zrównoważonego rozwoju zasobów rybnych i ekosystemów wodnych poprzez rozwój rybołówstwa i nauk o wodzie, a także promowanie rozwoju specjalistów w dziedzinie rybołówstwa. Dzięki pięciu czasopismom oraz licznym książkom i konferencjom, ASF jest wiodącym źródłem informacji na temat rybołówstwa i zarządzania połowami w Ameryce Północnej i na świecie.

www.fisheries.org

MSC (Marine Stewardship Council) jest niezależną, międzynarodową organizacją pozarządową. Wraz z naukowcami, rybakami oraz organizacjami ekologicznymi MSC opracowało standardy środowiskowe w zakresie zrównoważonego rybołówstwa, aby promować przyjazne środowisku praktyki rybackie wśród konsumentów i partnerów na całym świecie. Działania MSC obejmują wyróżnianie odpowiedzialnych praktyk rybackich certyfikatem MSC, certyfikację w łańcuchu dostaw, współpracę z partnerami biznesowymi oraz programy edukacyjne wpływające na decyzję zakupowe konsumentów na całym świecie. 

Niebieski certyfikat MSC znajdujący się na produktach rybnych i owocach morza pochodzących ze zrównoważonych połowów, gwarantuje, że pochodzą one ze stabilnych i dobrze zarządzanych łowisk, a produktami rybnymi i owocami morza będziemy cieszyć się zarówno my jak i przyszłe pokolenia. 

www.msc.org/pl

• Poland