Dzięki możliwym zastosowaniom, począwszy od taniego pożywienia, poprzez opakowania bez użycia plastiku, po redukcję emisji metanu pochodzącego z hodowli krów, algi[1] znajdują się obecnie na szczycie popularności stając się jednym z ważniejszych gatunków dla ruchu na rzecz zrównoważonych mórz i oceanów. Rosnący popyt na algi doprowadził do szybkiej globalnej ekspansji produkcji alg, która niestety wiąże się z ryzykiem środowiskowym. Wczesna interwencja, w tym niezależna certyfikacja, może jednak pomóc w zapewnieniu długoterminowej, stabilnej przyszłości przemysłu alg morskich.
Algi morskie są powszechnie uważane za dobry wybór pod względem dbałości o zasoby mórz i oceanów. Występują obficie, szybko rosną, nie trzeba ich karmić i bardzo często są zbierane przy minimalnym wpływie na środowisko naturalne. Raport Uniwersytetu Narodów Zjednoczonych (The United Nations University) z 2016 r. wykazał, że produkcja alg morskich znajduje się obecnie w okresie gwałtownego rozwoju. W 2015 r. zebrano ponad 30 milionów ton alg morskich. Podczas gdy większość pochodziła z akwakultury, ponad milion ton alg morskich zostało pozyskanych z dzikich zbiorów. Każda branża, która rozwija się w tak szybki i niekontrolowany sposób, staje w obliczu licznych wyzwań, którym musi sprostać.
Nowy raport opublikowany przez grupę analityków biznesowych Allied Market Research, pokazuje, że światowy rynek alg morskich w 2017 roku był wyceniany na 4,1 miliarda dolarów, a według prognoz do 2024 roku ma osiągnąć wartość 9,1 miliardów dolarów. Około 85% pozyskiwanych alg jest przeznaczanych do spożycia przez ludzi, jednak algi są również szeroko stosowane w branży kosmetycznej, nawozach, zagęszczaczach oraz karmach dla zwierząt.
Ogromna różnorodność i duże zapotrzebowanie
Na świecie ponad 200 gatunków alg morskich posiada wartość handlową i jest wykorzystywanych komercyjnie. Należą do nich m.in. brązowe wodorosty morskie – giganty z podwodnych lasów wodorostowych, czerwone algi, często używane w nori służących do zawijania sushi, czy też mikroskopijne niebiesko-zielone algi, będące popularnym składnikiem kremów kosmetycznych.
To rosnące i coraz bardziej zróżnicowane zapotrzebowanie na algi może prowadzić do ich nadmiernej eksploatacji potencjalnie prowadząc do mnóstwa problemów. Algi, będące tak zwanym producentem pierwszego rzędu, odgrywają kluczową rolę w ekosystemach wodnych. Brak alg mógłby prowadzić do erozji wybrzeży, utraty różnorodności biologicznej i obniżenia jakości wody. Miałby również negatywne skutki dla łańcucha pokarmowego oraz siedlisk morskich. Z kolei nieodpowiedzialna akwakultura alg może prowadzić do zanieczyszczenia wody i lokalnych ekosystemów oraz spadku zasobów dziko żyjących populacji.
Niezależna certyfikacja może wesprzeć budowę szybko rozwijającego się przemysłu alg morskich, dzięki promowaniu zrównoważonej i społecznie odpowiedzialnej produkcji. Celem certyfikacji jest ochrona ekosystemów morskich oraz zapewnienie źródła utrzymania dla tych, których byt zależy od pozyskiwania zasobów alg.
Standard ACS-MSC dotyczący alg morskich
Standard ASC-MSC dotyczący alg morskich określa szereg wymagań w oparciu o pięć kluczowych zasad dotyczących dzikiego zbioru alg i praktyk hodowlanych:
- Zrównoważone dzikie populacje
- Wpływ na środowisko
- Efektywne zarządzanie
- Społeczna odpowiedzialność
- Relacje ze społecznościami lokalnymi
Standard ASC-MSC dotyczący alg morskich koncentruje się na minimalizacji ekologicznych i społecznych skutków działań związanych z produkcją alg. Pod względem środowiskowym firmy muszą wykazać, że utrzymują dzikie populacje alg morskich na stabilnym poziomie oraz aktywnie minimalizują swój wpływ na ekosystemy morskie. Jeśli chodzi o czynnik społeczny, firmy te muszą być zarządzane w skuteczny i społecznie odpowiedzialny sposób, dbać o swoich pracowników, współpracować z lokalną społecznością, będąc dobrymi i sumiennymi sąsiadami.
Celem Standardu ASC-MSC jest wsparcie ochrony środowiska naturalnego, a także wspieranie społeczności lokalnych i osób, których byt zależy od przemysłu związanego z pozyskiwaniem i produkcją alg morskich.
Algi morskie, czy to pochodzące z dzikich zbiorów czy z upraw, są cennym zasobem dla lokalnych społeczności przybrzeżnych. Zwiększenie produkcji alg morskich ma również ogromny potencjał, aby zmniejszyć eksploatację zasobów ryb i owoców morza jako źródeł białka, przyczyniając się tym samym do zwiększenia globalnego bezpieczeństwa żywnościowego.
Pierwsza certyfikowana farma alg morskich
W styczniu 2019 r. euglena Co. została pierwszą na świecie firmą, która uzyskała certyfikat ASC-MSC dotyczący alg morskich. Euglena to nie tylko nazwa firmy, lecz również rodzaj mikroskopijnych glonów. Są one uprawiane w ultranowoczesnym laboratorium na wyspie Ishigaki archipelagu Okinawa w Japonii, w którym naukowcy nie spuszczają oczu z kadzi napełnionych jasnozielonym biomateriałem. Algi znajdują obecnie zastosowanie w suplementach diety, ale właściciel firmy euglena Co. Mitsuru Izumo ma wielkie plany na przyszłość. Chce wykorzystać Euglenę do produkcji zrównoważonych paliw do silników odrzutowych. Projekt Izumo wciąż znajduje się na etapie badań i rozwoju, ale być może już wkrótce będziemy mogli „zobaczyć” certyfikowane algi na naszym niebie.
Algi morskie znajdują się na początku podróży na drodze do zrównoważonego rozwoju i będą czerpać korzyści z doświadczeń zdobytych w komercyjnych rybołówstwach i w akwakulturze. Certyfikacja jest jednym z narzędzi, które pomaga zapewnić, że zarówno algi morskie jak i cały zależny od nich ekosystem morski, są chronione teraz i będą chronione w przyszłości.
[1] Algi morskie to potoczna nazwa wodorostów – roślin wodnych o miękkich ciałach. Do wodorostów najczęściej zaliczane są głownie duże glony (lac. algae, takie jak brunatnice, krasnorosty, watkowe i ramienice) czasem określane jako makroglony lub makroalgi. Komercyjnie zaliczane są również tzw. mikroalgi i cyjanobakterie, znane głownie jako suplementy diety, np. spirulina, chlorella. Szacunki liczby gatunków glonów rozciągają się od 30 000 do ponad 1 000 000.