HellasFish - Βιωσιμότητα για την Ελληνική Αλιεία

Σκεπτικό προγράμματος

Η Ελλάδα έχει τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση με πάνω από 14.000 σκάφη, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων ανήκουν στην παράκτια αλιεία. Η αλιεία ήταν πάντα αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής παράδοσης και σήμερα εξακολουθεί να έχει πολύ μεγάλη σημασία, ειδικά για απόμακρες νησιωτικές περιοχές. Η πορεία της ελληνικής αλιείας προς τη βιωσιμότητα θα αποφέρει οφέλη τόσο για τις παράκτιες και νησιωτικές κοινωνίες, όσο και για την βιοποικιλότητα των ελληνικών θαλασσών. 

Στόχος

Το HellasFish είναι ένα πρόγραμμα του Marine Stewardship Council (MSC) που ξεκίνησε το 2020 με στόχο να υποστηρίξει την ελληνική αλιεία στην πορεία της προς την βιωσιμότητα μέσα από μία συμμετοχική διαδικασία. Το HellasFish παρέχει το πλαίσιο και την πλατφόρμα συνεργασίας για τους εμπλεκόμενους (stakeholders), καθώς και την δυνατότητα για τους Έλληνες αλιείς να κάνουν τις πρακτικές τους πιο βιώσιμες με βάση το Πρότυπο Αλιείας του MSC (σελίδα στα αγγλικά).

MSC – Προγράμματα Πορείας προς την Βιωσιμότητα στη Μεσόγειο και στον κόσμο

Τα Προγράμματα Πορείας προς τη Βιωσιμότητα (σελίδα στα αγγλικά) του MSC ανά τον κόσμο παρέχουν ένα εργαλείο προκειμένου αλιευτικοί στόλοι να βελτιώσουν τις πρακτικές και την βιωσιμότητα τους. Αφού επιλεγούν συγκεκριμένοι στόλοι και αξιολογηθούν με βάση το πρότυπο του MSC, στη συνέχεια υποστηρίζονται στην ανάπτυξη και εφαρμογή σχεδίων δράσης που στοχεύουν στην αύξηση της βιωσιμότητας τους. Το MSC μέσα από τα προγράμματα αυτά στοχεύει στο να εξασφαλίσει το μέλλον της αλιείας διεθνώς, σε συνεργασία με αλιείς, κρατικές υπηρεσίες, ερευνητικά ιδρύματα, αγορές και ΜΚΟ, βάζοντας έτσι ένα τέλος στην υπεραλίευση. Στην Μεσόγειο υπάρχουν ήδη δύο προγράμματα Πορείας προς τη Βιωσιμότητα του MSC, το MedFish (σελίδα στα αγγλικά) στην Ισπανία και την Γαλλία, και το BluFish (σελίδα στα ιταλικά) στην Ιταλία. 

Μεθοδολογία προγράμματος

Το πρώτο βήμα είναι (σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσιών Ερευνών και το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας) η συγκέντρωση δεδομένων σχετικά με τις αλιευτικές πρακτικές, τα αλιεύματα, αλλά και τις εμπορικές δραστηριότητες, προκειμένου να αποτυπωθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η κατάσταση της αλιείας στο Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος. Σε συνέχεια με βάση το Πρότυπο Αλιείας του MSC (σελίδα στα αγγλικά) αξιολογούνται οι επιδόσεις και τίθενται προτεραιότητες βελτίωσης πρακτικών σε επιλεγμένους στόλους. Κατόπιν, μαζί με τα ενδιαφερόμενα μέρη (αλιείς, ερευνητικά ιδρύματα, κρατικές υπηρεσίες, εμπόριο κλπ.) αναπτύσσονται σχέδια δράσης για τους στόλους που έχουν επιλεγεί.

Αν και η πιστοποίηση από το MSC είναι απώτερος στόχος, δεν αποτελεί μέρος του προγράμματος HellasFish, αλλά δυνητικά ακόλουθο βήμα από πλευράς των αλιέων.

Δομή του προγράμματος

Το HellasFish ξεκίνησε από το MSC και χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα MAVA, το  Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και το MSC.

Τι είναι το MSC

Το MSC είναι ένας διεθνής μη-κερδοσκοπικός οργανισμός. Το όραμά μας είναι οι ωκεανοί του κόσμου να σφύζουν από ζωή και τα ιχθυαποθέματα να προστατεύονται για το σήμερα και τις μελλοντικές γενιές. Για πάνω από 20 χρόνια συνεργαζόμαστε με επιστήμονες και τον κλάδο της αλιείας για να δημιουργήσουμε το πρόγραμμα οικολογικής σήμανσης και πιστοποίησης που ταυτοποιεί και επιβραβεύει βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές, και συμβάλλει στη δημιουργία μιας πιο βιώσιμης αγοράς αλιευμάτων.

Το πρότυπο μας βασίζεται στις απαιτήσεις του Κώδικα Συμπεριφοράς του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων (FAO) για μία υπεύθυνη αλιεία. Η πιστοποίηση από το MSC σημαίνει ότι η διαχείριση της αλιείας γίνεται υπεύθυνα, τα ψάρια αλιεύονται με βιώσιμο ρυθμό και τα οικοσυστήματα προστατεύονται. 

Προκειμένου να πιστοποιηθεί (σελίδα στα αγγλικά) ένας αλιευτικός στόλος, πρέπει να αξιολογηθεί από έναν ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης. Έως σήμερα έχουν πιστοποιηθεί 395 στόλοι σε 36 χώρες και περισσότερα από 40.000 προϊόντα φέρουν το σήμα του MSC. Τα πιστοποιημένα αλιεύματα από το MSC αντιπροσωπεύουν το 15% της παγκόσμιας ψαριάς.

Το Πρότυπο Αλιείας του MSC (σελίδα στα αγγλικά) αξιολογεί την βιωσιμότητα της αλιείας με βάση 3 αρχές:

1. Βιωσιμότητα των ιχθυαποθεμάτων 
   Υπάρχουν αρκετά ψάρια στη θάλασσα ώστε να εξασφαλίζουν ότι οι πληθυσμοί τους παραμένουν υγιείς και παραγωγικοί στο μέλλον;
2. Ελαχιστοποίηση επιπτώσεων στο περιβάλλον
   Υπάρχει διαχείριση των αλιευτικών δραστηριοτήτων που να εξασφαλίζει ότι τα άλλα είδη και οικότοποι μέσα στο οικοσύστημα (π.χ. δελφίνια, Ποσειδωνία) παραμένουν υγιή;
3. Αποτελεσματική διαχείριση
   Οι πιστοποιημένοι στόλοι εφαρμόζουν τη νομοθεσία και είναι σε θέση να προσαρμόζονται στις αλλαγές των συνθηκών του περιβάλλοντος (π.χ. μείωση του ιχθυαποθέματος στόχου);

Όλο και περισσότερο, οι εταιρείες, το λιανεμπόριο, οι σεφ και οι καταναλωτές επιλέγουν βιώσιμες πηγές για τα προϊόντα τους. Όταν ένας στόλος έχει πιστοποιηθεί επιτυχώς από το Πρότυπο Αλιείας του MSC, τα πιστοποιημένα αλιεύματά του μπορούν να πωληθούν με το μπλε σήμα MSC παρέχοντας έτσι ένα ισχυρό εργαλείο επικοινωνίας και ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στους στόλους που επιλέγουν να πιστοποιηθούν.

Κατεβάστε το φυλλάδιο του προγράμματος

Επικοινωνία

Αντιγόνη Φούτση

Σύμβουλος Προγράμματος HellasFish

[email protected]